جستجو در تالارهای گفتگو

بلاياي طبيعي حوادثي طبيعي هستند كه نتايج تأسف باري براي موجودات زنده به وجود مي آورند و باعث ايجاد خسارتهاي جاني و مالي زيادي مي شوند.

10 تاثیر عجیب گرمایش جهانی بر زندگی ما حتماً چیزهایی در مورد گرمایش جهانی شنیده‌اید: افزایش دما، آب شدن یخ‌ها و افزایش سطح آب دریاها در آینده‌ای نزدیک. اما تغییر آب و هوای زمین حتی حالا هم اثرات عجیبش را بر زندگی ما گذاشته است. آیا در این چند سال اخیر حس نمی‌کنید که عطسه‌ها و آبریزش چشمانتان که هر سال بهار به سراغتان می‌آمد، شدیدتر شده است؟ اگر جوابتان به این سوال مثبت است بدانید که گرمایش جهانی می‌تواند دلیلی برای این شدت بیماری شما باشد. به گزارش لایو ساینس، در دهه‌های اخیر هر روز بر تعداد کسانی که در آمریکا از حساسیت‌های فصلی و آسم رنج می‌برند افزوده می‌شود. هرچند تغییر شیوه‌های زندگی هم در این میان موثر بوده است و آلودگی هوا هم باعث می‌شود حساسیت‌های تنفسی افزایش یابد، اما تحقیقات نشان می‌دهد افزایش میزان دی‌اکسید کربن و دمای بیشتر هوا که برمی‌گردد به مسئله گرمایش جهانی، سبب می‌شود گیاهان زودتر برسند و گرده‌‌های بیشتری هم تولید کنند. زمانی که مواد حساسیت‌زا زودتر تولید شوند، فصل حساسیت هم طولانی‌تر خواهد بود. پس دستمال کاغذی‌هایتان را آماده نگه دارید. زمین گرم می‌شود. کوه‌ها بازسازی می‌شوند. بله. این هم یکی از اثرات گرمایش جهانی است. ممکن است هیچ یک از کوهنوردان حرفه‌ای هم متوجه نشده باشند اما رشته کوه آلپ و دیگر کوه‌ها در یک قرن گذشته در حال افزایش قد و بازسازی خود هستند. اما علت چیست؟ برای سالیان طولانی یخچال‌های طبیعی روی شانه زمین سنگینی می‌کردند و زیر این بار سنگین، زمین توان زایش کوه نداشت. با افزایش سرعت گرمایش جهانی این بار دارد کم‌کم از روی دوش زمین برداشته می‌شود و در نتیجه کو‌ها فرصت رشد می‌یابند. برای کسانی که در کشوری چون ایران با این همه آثار باستانی زندگی می‌کنند خبر گرم شدن زمین از احداث سد روی آثار باستانی هم بدتر است. بالا آمدن سطح دریاها و شدت گرفتن فصل‌ها خطرات زیادی برای آثار تاریخی در سراسر جهان به وجود می‌آورد. سیل که یکی از اثرات بی‌شمار گرمایش جهانی است، تهدید مهمی برای آثار تاریخی است. حتی همین حالا هم سیلی ناشی از گرمایش جهانی باعث از بین رفتن یک اثر تاریخی شده است: معبدی 600 ساله در تایلند به نام سوکوتای. درست همان زمانی که یخ‌ها آب می‌شوند و توفان‌های شدید دنیا را درمی‌نوردد، یک اثر دیگر هم از گرمایش جهانی در گوشه و کنار جهان دیده می‌شود: آتش‌سوزی در جنگل‌ها. وقتی بهار زودرس فرا می‌رسد و برف‌ها زودتر از همیشه آب می‌شوند، مناطق جنگلی بیشتر از همیشه خشک می‌مانند. همین امر باعث بالا رفتن درصد ریسک آتش‌سوزی در جنگل‌ها می‌شود. از اوایل قرن بیستم میلادی بود که انسان‌ها مجبور شدند برای دیدن موش خرماها، موش‌ها و سنجاب‌ها به مناطق مرتفع‌تر بروند. پژوهشگران دریافته‌اند که بسیاری از این حیوانات به مناطق مرتفع‌تر نقل مکان کرده‌اند، یعنی قبلا در مناطقی کم ارتفاع‌تر زندگی می‌کردند. این تغییر احتمالا نتیجه دگرگونی محیط طبیعی زندگی آنها به خاطر گرمایش جهانی بوده است. تغییر مشابهی در محیط طبیعی قطب به خاطر آب شدن یخ‌ها در حال روی دادن است و زندگی حیوانات منطقه به ویژه خرس‌های قطبی را تهدید می‌کند. زمانی که آب شدن یخ‌های قطبی زندگی حیوانات و گیاهان را در عرض‌های جغرافیایی کمتر و نزدیک به قطب تهدید می‌کند، اشعه‌های خورشید موقعیت خوبی را برای حیات قطبی برخی دیگر پدید می‌آورد. گیاهان قطبی معمولا در اغلب روزهای سال در میان یخ‌ها اسیر هستند. این روزها وقتی که یخ‌ها در بهار زودتر آب می‌شوند، به نظر می‌رسد که گیاهان مشتاقند برویند. تحقیقات نشان می‌دهد در خاک‌های جدید آن گونه‌ای از فتوسنتز که کلروفیل‌ تولید می‌کند بیشتر از خاک‌های قدیمی یافت می‌شود که همین امر نشان دهنده توسعه حیات در منطقه قطب طی دهه‌های گذشته است. این مسئله که 125 دریاچه در همین چند دهه گذشته در قطب ناپدید شدند و از بین رفتند، نشان می‌دهد که اثرات گرمایش جهانی در قطب از هر جای دیگر کره زمین بیشتر است. این مسئله تحقیقات را از گم شدن آب‌ها به این نکته رساند که ممکن است لایه منجمد دائمی زیر این دریاچه‌ها آب شده باشد. وقتی این لایه دائمی یخ زده آب شود، آب دریاچه‌ها می‌تواند در خاک نفوذ کند و در نتیجه دریاچه‌ها خشک می‌شوند. یکی از محققان این جریان را به وان پر از آبی تشبیه کرد که سوراخ تخلیه آب آن را باز کنند. وقتی دریاچه‌ای از بین برود، اکوسیستمی هم که به آن وابسته است نابود می‌شود. بالا رفتن دمای زمین نه تنها باعث آب شدن یخچال‌های طبیعی می‌شود بلکه لایه خاک یخ زده زیر سطح کرده زمین را هم آب می‌کند. این آب شدن سبب می‌شود پوسته زمین جمع شود و ناهمواری‌هایی در سطح آن ایجاد شود. ایجاد حفره و آسیب رسیدن به زیرساخت‌هایی چون راه‌ها و خطوط راه‌آهن، بزرگراه‌ها و حتی خانه‌ها از جمله عوارض این جمع شدن پوسته زمین است. بی‌ثبات شدن لایه یخ‌زده زیر پوسته زمین به دلیل آب شدن آن، در ارتفاعات بالا مانند کوه‌ها باعث ریزش سنگ و گل می‌شود. وقتی گرمایش جهانی بهار زودرس را برای زمین به ارمغان می‌آورد، آن پرنده‌هایی که زودتر از همیشه مهاجرت می‌کنند و به سرزمین‌شان باز می‌گردند، نه تنها کرم‌ها را به دست می‌آورند،بلکه ممکن است این بازگشت زودهنگام به سرزمین اصلی را در ژن خود به نسل‌های بعدی منتقل کنند. از آنجایی که گیاهان زودتر شکوفه می‌دهند، احتمالا حیواناتی که بر اساس زمان‌بندی طبیعی بدنشان مهاجرت می‌کنند، آذوقه‌ای نمی‌یابند. آنهایی که می‌توانند ساعت طبیعی بدنشان را با دوباره بازسازی کنند، احتمالا شانس بیشتری برای زنده ماندن و بقا دارند. آنها با انتقال این تغییر ساعت در ژن‌هایشان به نسل بعدی، تغییری ژنتیکی در همه هم‌نوعانشان ایجاد خواهند کرد. یکی از نتایج اولیه گرم شدن زمین و اثر گاز دی‌اکسید کربن، این است که می‌توان سریع‌تر از همیشه به فضا رسید. هوا در خارجی‌ترین لایه اتمسفر بسیار نازک است. با این حال مولکول‌های هوا همچنان در برای شاتل‌های فضایی و ماهواره‌ها اصطکاک ایجاد می‌کنند و از سرعت آنها می‌کاهند. همچنین باعث می‌شوند برای نگه داشتن آنها در مدارشان به موتورهای کمکی نیاز باشد. اما میزان دی‌اکسید کربن در هوا در حال افزایش است و تا زمانی که مولکول‌های دی‌اکسید کربن در لایه پایین‌تر جو به هم برخورد می‌کنند و گرما تولید می‌کنند و در نتیجه دمای جو بالا می‌رود. این بالا رفتن دما سبب می‌شود در بیرونی‌ترین لایه جو مولکول‌ها با شدت بیشتری از خود انرژی متساعد کنند و از هم دور شوند تا بتوانند خود را خنک کنند. هر چه دی‌اکسید گربن بیشتری در هوای بالای سر ما باشد، مولکول‌های لایه خارجی جو هم بیشتر تلاش می‌کنند خود را خنک کنند و در نتیجه اصطکاک در آن لایه کمتر و کمتر می‌شود.

آنچه این روزها از آن به عنوان گرمایش جهانی (Global warming) نام برده می‌شود در حقیقت افزایش میانگین درجه حرارت زمین در نزدیکی سطح آن است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد در طول یکصد سال گذشته میانگین دمای هوا در نزدیکی سطح زمین بین 0.18 تا 0.74 درجه سانتیگراد افزایش یافته است. هیئت بین‌الدولی تغییرات آب و هوایی (IPCC) که مرجعی معتبر در زمینه تغییرات آب و هوایی و تاثیرات گرمایش جهانی است، در گزارشی اعلام کرد: «بیشتر افزایش دمایی که از اواسط قرن بیستم در کره زمین مشاهده شده، مربوط به گازهای گلخانه‌ای است که انسان‌ها تولید کرده‌اند.» البته این هیئت در گزارش خود نقش عوامل طبیعی چون آتشفشان‌های خورشیدی را رد نکرده است اما معتقد است اثرات گرمایش جهانی تا اوایل دهه 50 میلادی که دنیا هنوز صنعتی نشده بود، قابل بررسی است. مدل‌های تغییرات آب و هوایی که IPCC طراحی کرده است، نشان می‌دهد در فاصله سال‌های 1990 تا 2100 میلادی میانگین دمای هوای سطح زمین بین 1.1 تا 6.4 درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. هرچند اغلب بررسی‌ها تنها به نشان دادن نتایج گرمایش جهانی تا سال 2100 میلادی اکتفا می‌کنند، اما دانشمندان معتقدند حتی اگر میزان گازهای گلخانه‌ای جو زمین ثابت بماند، اثرات آن تا پایان هزاره سوم پابرجا خواهد بود. گرمایش جهانی اثرات ناخوشایند فراوانی بر زندگی انسان‌ها و جانوران روی آن می‌گذارد. با گرم شدن زمین، یخ‌های قطبی آب می‌شوند، سطح آب دریاها بالا می‌آید و فصل‌ها شدت بیشتری می‌گیرند. یعنی زمستان‌ها سردتر از همیشه خواهد بود و تابستان‌ها گرم و خشک. این ماجرا بر کشاورزی که یکی از کلیدی‌ترین صنایع موجود روی زمین است تاثیر ناخوشایند می‌گذارد. دانشمندان پیش‌بینی در مورد اثرات سوء گرمایش جهانی را تا آنجا پیش برده‌اند که می‌گویند با گرم شدن تدریجی زمین، به زودی نوع محصولات کشاورزی زمین‌ها هم تغییر خواهد کرد. شمالی‌ها از جنوبی‌ها داغ‌ترند در طول این سال‌ها دمای هوا چه بر سطح آب و چه بر سطح خشکی افزایش یافته است اما افزایش دما بر سطح خشکی به مراتب بیش از سطح آب بوده است. از سال 1979 میلادی تاکنون میانگین دمای هوای سطح خشکی دو برابر دمای هوای سطح آب‌ها افزایش یافته است. (سطح خشکی‌ها در هر دهه 0.25 درجه سانتیگراد گرم‌تر شده در حالی که این رقم برای سطح آب 0.13 درجه سانتیگراد است.) اینکه چرا افزایش دمای سطح آب‌ها کمتر از خشکی‌هاست، به دو دلیل برمی‌گردد. یکی اینکه دریاها ظرفیت گرمایی بیشتری نسبت به خشکی دارند و دیگر اینکه دریا از روش‌هایی چون تبخیر می‌تواند حرارت خود را کاهش دهد. به این ترتیب نیم‌کرده شمالی زمین که خشکی‌های بیشتری نسبت به نیمکره جنوبی دارد، گرمتر است. تاریخ مکرر کره زمین تاکنون بارها و بارها گرم و سرد شدن را تجربه کرده است. نزدیک‌ترین این تغییرات 800 هزار سال پیش بود (800 هزار سال در زمین‌شناسی، گذشته بسیار نزدیک محسوب می‌شود) که زمین هشت دوره یخبندان را تجربه کرد. پدید آمدن سریع گازهای گلخانه‌ای در اوایل دوران ژوراسیک (حدود 180 میلیون سال پیش) هم سبب شد میانگین درجه حرارت زمین بین پنج تا 9 درجه سانتیگراد افزایش یابد. تحقیقات کارشناسان دانشگاه انگلیسی اپن Open نشان می‌دهد گرما سرعت فرسایش سنگ‌ها را تا چهار برابر افزایش می‌دهد. همین دلیل سبب شد تا در دوران ژوراسیک، با افزایش دما، دی اکسید کربن هوا با سنگ‌ها ترکیب شود و پس از مدتی (البته نه چندان کوتاه) میزان کربن هوا به سطح متعادلش بازگردد. ضررهای اقتصادی گرم شدن زمین برخی از کارشناسان اقتصادی در طول این سال‌ها که بحث گرمایش جهانی در دنیا داغ شد، تلاش کردند میزان ضررهای اقتصادی این گرمایش را در جهان برآورد کنند. تاکنون بیش از یکصد تحقیق در این زمینه انجام شده است، اما هنوز نتیجه یکسان و مشخصی به دست نیامده است. این تحقیقات میزان مضرات اقتصادی گرمایش جهانی را از رقمی در حدود سه دلار برای هر تن دی اکسید کربن تا 95 دلار برای هرتن برآورد کرده‌اند. نتایج تحقیقات این دانشمندان اما بر یک نکته تاکید دارد: «هرچند کشورهای توسعه یافته بیشترین میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را دارند، اما کشورهای در حال توسعه بیشترین آسیب اقتصادی را از گرم شدن زمین می‌بینند.» پیمان کیوتو و نافرمانان در سال 1997، سازمان ملل متحد اجلاسی را در شهر کیوتوی ژاپن برگزار کرد. نتیجه این اجلاس تنظیم معاهده‌ای در مورد کاهش گازهای گلخانه ای بود. پیمان‌نامه‌‌ای که به پیمان کیوتو معروف شد. بر اساس این پیمان‌نامه، کشورهای توسعه یافته از جمله ژاپن ملزم شدند که میزان خروج گازهای گلخانه‌ای خود را تا سال 2012 میلادی تا 5.2 درصد کاهش دهند. مبنای این کاهش میزان تولید گاز گلخانه‌ای در سال 1990 در آن کشورها بود. براساس برنامه‌هاى سازمان بین‌المللى محیط زیست UNEP تا سال ۲۰۱۲ باید ۳۶ کشور صنعتى این پیمان‌نامه را امضا کنند و با اجراى این برنامه دى اکسید کربن یکى از مهمترین گازهاى سازنده گازهاى گلخانه‌اى ۴۰ بار در سطح جو کمتر خواهد شد. تاکنون 140 کشور این پیمان را امضا کرده‌اند اما هنوز آمریکا و استرالیا به آن نپیوسته‌اند. جرج بوش، رئیس جمهور آمریکا، معتقد است اجرای این پیمان زیان اقتصادی بزرگی برای آمریکا به بار می‌آورد زیرا ساختار صنعتی و کارخانه‌های این کشور به گونه‌ای است که بیشترین آلایندگی را در جهان دارد و اگر آمریکا بخواهد این ساختار را تغییربدهد سال‌ها طول می‌کشد