جستجو در تالارهای گفتگو

زلیخا صبا در ماسال و شاندرمن وتالش سالهای قبل که شیرینی خانگی ودرست کردن حلوا در ایام جشن نوروز بیشتر مرسوم بود کسی از بیرون وبازا ر برای جشنها ومراسمات شادمانی شیرینی بخصوص ایام عید تهیه نمیکردند بلکه خود به درست کردن شیرین نوروزی وجشنها می پرداختند. که این شیرینی حلوا نام داشت وانواع ان حلوای ضیابری ودنگیه حلوا و یا تبکه تونی … در ماسال و دیگر سرزمین تالش در کنار حلوای دنگی شکری، وعسلی ،وضیابری حلوا ، حلوای دنگی دوشابی هم برای عید درست میکردند. درست کردن حلوای دنگی ویا دنگیه حلوا : در ابتدابرای این کار یک ماه مانده به عید بانوان تالشی برنج ها را الک کرده وخرده های برنج که به میان دانه وبه تالشی(خبیس)معروف است جدا کرده وخوب پاک میکردند..وبرای آرد کردن به کارخانه یا آسیاب می فرستادند ، دنگ وسیله چوبی به درازای۳تا۴متروبه، پهنای۳۰تا۴۰ سانتی متر وبالبه نازک وته پهن وبه بلندی۲۰ تا ۲۵ سانتی مترکه روی آن حلوای دنگی یا دنگیه حلوا با کوپون که وسیله پهن کردن حلوا بود درست می کردند مواد لازم برای این حلوا آرد برنج به اندازه ای که میخواستند حلوادرست کنند و دوشاب به اندازه ای که آرد را با آن مخلوط کرده وبه صورت خمیر در آورند کره اب شده وگزنه خشک شده برا ی تزیین روی حلوا وگاهی از گزنه به خاطر خاصیتی که داشت هم مقداری حلوا درست میکردند در ضمن حلوایی را که روی دنگ از دوشاب یا عسل وشکر درست میکردند وبه صورت سه گوش یا چهار گوش در می آوردند به هردانه اش. ای خج. (یک قاچ)می گفتند وبعداز تهیه آرد باز بانوان هر خانواده یکی دوهفته مانده به عید هرچند من : چون در تالش وماسال وشاندرمن مقیاس اندازه گیری به من بوده وهست ارد را که برای تهیه حلوا در نظر گرفته بودند در تابه یا تاوه سفالی تفت داده وشکر ودوشاب مات کرده ویا عسل را آماده کرده وکره را اماده وداغ کرده وبرای درست کردن حلوا در شبی که مراسم حلوا سازی بود اماده میکردند وحتی گزنه را که قبلن برا ی تزیین گوشه حلوا دنگی خشک کرده بودن در روغن تفت داده واماده . می گذاشتند. طرز تهیه این حلوا: ابتدا دوشاب را مات کرده تا به اندازه کافی غلیظ شود و ارد را نیز تفت داده وبا دوشاب مات شده وکره آب شده مخلوط کرده وخوب چنگ زده وورز می دادند وبعد به صورت گوله در اورده به اندازه یک مشت یا یک توپ که در مشت جا بگیرد وبه حلواساز که روی دنگ بود میدادند تا با کوپون پهن کندوگزنه خشک را که قدری با کره تفت داده بودند با قاشق در گوشه این گوله پهن شده به صورت گل میگذاشتند وبا کوپون رویش میکوبیدند وبا چاقو حلوارا بصورت سه گوش یا چهار گوش می بریدندواین حلوا بسیار خوشمزه بود وچون از دوشاب بود فوق العاده خاصییت داشت. در شب حلوا سازی جوانان محل وفامیل در خانه حلواساز جمع می شدند وبا شور ونشاط فراوان دور دنگ (وسیله چوبی به اندازه درازای ۳ تا ۴ متر وبه پهنای ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر وبا لبه ای نازک و ته پهن وبه بلندی ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر ) می نشستند ویکی در بالای دنگ می نشست که سر دسته بود که گوله های خمیر که چند بانو در حال خمیر درست کردن آرد تفت داده شده با شکر مات شده وکره ویا دوشاب وعسل گوله میکردند وبه سر دسته میدادند وسر دسته گوله ها را بین حلواسازها پخش میکرد وبعد حلوا سازها با کوپون که به وسیله ان گوله خمیر را رو دنگ پهن کرده وحلو را باریتم خاصی می ساختندودر گوشه قاچ حلوا رابا گزنه سرخ شده بک گل کوچک هم درست کرده وبا کوپون رویش می کوبیدندوبعد با چاقو که یک نفر مسئولش بود حلوا به صورت سه گوش می بریدند وبه این ترتیب تا صبح به حلوا سازی مشغول می شدند. حلواسازه شوی پیله برا را حلوا گوله آدَین حلوا سازی را دَنگو .دَنگو. دَنگو . دَنگه صدایا چِ حالی نی ایستا خاصه خِدایا لا بَ لا شیرنی این حلوای بسیار خوشمزه تالشی راکه در ایام عید ویا برای سوغات وهمچنین برای از ره آمده عزیزی درست میکرد ند و هنوز هم در خانواده ها کما کان درست می کنند حلوای ضیابری تالشی ماسالی وشاندرمنی بیشتر توسط افراد خانواده ونیز فامیل دورهم جمع میشوند ودرست می کنند و مهم در مهارت داشتن و فناوری ارد و مواد ی که در طرز ساختن ودرست کردن حلوا است .می باشد. مواد لازم آرد برنج همانطوری قبلن دردرست کردن حلوا دنگی گفته شد بستگی دارد که چه مقدار حلوا مد نظر باشد و همچنین چون درست کردن این حلوا زمان بر و بستگی به مهارت افراد دارد ویک شیرینی در حقیقت بیشتر زینتی و مجلسی است ارد کمتری را بکار می برند ارد برنج اگر یک من یعنی هفت کیلو باشد شکر که انهم بستگی به ذایقه سازنده حلوا دارد که شیرین باشد یا شیرینی اش کم باشد ولی برای هفت کیلو ارد پنج کیلو شکر مصرف می کنند ودر این حلوای لوکس گاهی عسل هم استفاد ه می کنند ودیگر مواد لازم مغز گردو سابیده شده ادویه جات معطر مثل هل میخک زنجبیل و دارچین وزیره برای داخل حلوا و نیز کره حیوانی یا روغن جامد.. ونیز کسانکه دوست دارند که حلوا روغنی تر باشد روغن بیشتری بکار می برند برای تهیه حلوای لایه لایه : ابتدا ارد را بخوبی تفت داده و روغن را اب کرده و شکر ویا عسل را مات می کنند . وسپس آردرا در کاسه بزرگ می ریزند و ضمن چنگ زدن روغن وشکررا به ان اضافه می کنند تا بصورت خمیر ی یک نواخت در بیاید بعد گوله هایی به اندازه بزرگتر از یک تخم مرغ به سازند ه ها که در دور سینی نشسته اند می دهند وانها این گوله ها با یک بطری و یا وردنه پهن کرده و داخش مواد مخلوط از مغز گردو وادویه جات را گاهی پودر گزنه خشک شده هم در ان می ریزند و لایه لایه روی هم تا می کنند ودر دیس می چینند .