جستجو در تالارهای گفتگو

حال و هوای ایرانیان وقتی اولین انسان به فضا رفت سال 1961 که اولین فضانورد موفق به سفر به فضا شد ایرانیان به چه می اندیشیدند و چه حال و هوایی داشتند. به گزارش خبرنگار مهر، یوری گاگارین فضانورد روسی، اولین کسی است که به فضا سفر کرده است. وی در 12 آوریل 1961 فضاپیمای وی که وستوک 1 نام داشت، یک دور کامل او را در مدار زمین گرداند. آن روزها یعنی نیم قرن پیش که در ایران مصادف با سال 1340 است، ایران مشکلات فراوانی داشت و آبادانی جز در شهرهای بزرگ آن معنادار نبود، اما مردم آن کم و بیش در جریان اطلاعات مربوط به کشورهای اطراف خود قرار می گرفتند. اتفاق عظیمی مانند رفتن به فضا که رویای بشر دورپرداز از گذشته ها بود نیز چیزی نبود که ایرانیان ازآن بی اطلاع بمانند. فضای خبری اولین پرواز انسان به فضا بیش از یک دهه در ایران دوام داشت به خصوص که در سال 1349 نیز فضانوردان آمریکایی به ماه رفتند و اجازه دادند تا سالهای اول دهه 50 نیز حرفهایی فضایی بین ایرانیان در این خصوص رد و بدل شود. تصور اینکه آدمی به تنهایی اینهمه بالا رفته دور از ذهن بود خسرومحمدخانی که درآن روزگار معلم بوده است در این خصوص به مهر گفت: تا مدتهای طولانی ایران تحت الشعاع این خبر بود و مجلات روز آن زمان بیشترین حجم مطالب خود را به اخبار صعود انسان به فضا اختصاص می دادند. وی ادامه داد: تصور اینکه آدمی به تنهایی این همه بالا رفته باشد دور از ذهن می ماند و قدیمی ترهای آن دوره می گفتند این کار دخالت در کار خداست و بشر نباید این کار را می کرد. محمدخانی یادآور شد: دانش آموزان دست بردار موضوع نبودند و حتی موضوع به طنزهای جامعه آن روز هم راه یافته بود. زهرا منوچهری راد پرستار دهه 40 و 50 نیز به مهر گفت: آن روزها شوخی با موشک می رسم خدمتتون خیلی رایج بود و هر کسی با کسی قرار می گذاشت به طنز از این جملات استفاده می کرد. وی اظهار داشت: ماجرا وقتی جالبتر شد که حدود 9 سال بعد آمریکاییها نیز سفینه ای به فضا فرستادند و کره ماه را فتح کردند، چیزی که با تصور انسانها بسیار متفاوت بود. منوچهری یادآور شد: در آن دوران تصور عامه این بود که ماه درخشان است، اما وقتی تصاویر قدم گذاشتن انسان روی ماه را دیدیم فهمیدیم که این ماه درخشان کلی چاله و دست انداز دارد. این بود که اگر قرار بود کسی را مسخره کنیم و بگوییم که قیافه اش مسخره است به طنز می گفتیم "عین ماه شدی"! و منظورمان زشتی طرف بود. وی یادآور شد: البته مردم ایران با رفتن آمریکاییها به فضا بیشتر متوجه اصل موضوع شدند زیرا سه آمریکایی صعود کننده به ماه به دعوت دولت وقت به ایران آمده و از میدان انقلاب کنونی سوار بر ماشین سر باز در خیابانها حرکت کردند. منوچهری ادامه داد: این موضوع باعث شد تقریبا اکثر افرادی که در آن روزگار جوان بودند، اسامی سه فضانورد آمریکایی را به خاطر بسپارند و مانند من بعدها برای فرزندانشان نیز بگویند. وی خاطرنشان کرد: نیل آرمسترانگ، مایکل کالینز و ادوین آلدرین اسامی فضانوردان آمریکایی است که پس از پا گذاشتن روی ماه به کشورهای مختلف دنیا از جمله ایران سفر کردند و به هر کشور تکه ای از سنگ ماه و اندکی از خاک آن را هدیه کردند که درآن روزگار تا مدتها مردم برای دیدن آن به برج آزادی کنونی مراجعه می کردند. رفتن آمریکاییها به ماه از دروغ تا واقعیت! رزان جنانی که از جوانان فعال آن دوره در رده های مختلف بوده است، گفت: آن دوره موج به اصطلاح روشنفکری در ایران در حال شکل گیری بود و تحت تاثیر صعود انسان به فضا و پا گذاشتن وی بر روی کره ماه خیلیها به کلاسهای نجوم و ستاره شناسی و از این دست رفتند. وی ادامه داد: عده ای هم که دستشان بازتر بود راهی روسیه شدند تا در رشته هوا فضا یا چیزهایی از این دست درس بخوانند اما واقعیت این است که مردم صعود یوری گارگارین به فضا را بیشتر از رفتن آمریکاییها به فضا باور کردند. لااقل در ایران که اینگونه بود. جنانی خاطرنشان کرد: مدتها راجع به راست و دروغ بودن صعود آمریکاییها به کره ماه و اینکه آیا تصاویر آنها در استودیو ضبط شده یا واقعی است در ایران بحث می شد و حتی مجلات روز آن دوران از جمله دانستنیها، سیاه و سفید و جوان مطالب فراوانی در این خصوص می نوشتند. وی گفت: راست یا دروغ واقعیت این است که به هر حال از مهمترین اخبار مربوط به فناریهای نوین و علم وتکنولو‍ژی آن دوران که می توان از آن یاد کرد همین خبر صعود گاگارین به فضا و رفتن آمریکاییها به ماه بود. در سالهای دهه 40 تا 50 که جهان بسیار پرشتاب در حال فتح قله های علم و تکنولوژی بود ایران در آستانه جهشی بزرگ و بنا نهادن بنیانی عظیم به نام انقلاب اسلامی بود که همه اخبار نه تنها ایران که جهان را تحت الشعاع خود قرار داد. به هر حال جوانان و میانسالان آن دوره نیز به بضاعت علمی آن زمان خود مانند امروزیها اخبار روز را دنبال می کردند و دانستن و اشاعه آن را افتخار می دانستند و بسیار بودند جوانانی که هم در انقلاب نقش داشتند و هم خبره اخباری از این دست بودند. یوری الکسی یویچ گاگارین در 9 مارس سال 1934 در نزدیکی گاتسک در غرب مسکو به دنیا آمد. وی در 12 آوریل سال 1961 با کپوسل وستوک 1 با فضا شلیک شد. این سفر 108 دقیقه‌ای که وی حدود 40000 کیلومتر (35000 مایل) را در آن مدت پیمود، تنها سفر فضایی گاگارین است، اما بعد از پرواز فضایی، وی شهرت بین المللی یافت و به یک قهرمان تبدیل شد. او نشانهای افتخار زیادی دریافت کرد. بویژه اینکه اسم شهر زادگاهش گاتسک که در نزدیکی مسکو قرار دارد به گاگارین تغییر یافت. گاگارین در سال 1968 در یک سانحه شدید هوایی، هنگامی که برای پرواز فضایی دیگری آموزش می‌دید به طرز فجیعی کشته شد. وی به عنوان اولین فضانوردی که از زمین به آسمان رفت مانند چند فضانورد مشهور دیگر روسی در دیوار کرملین در مسکو به خاک سپرده شد. نیل آرمسترانگ با همراهی مایکل کالینز و ادوین آلدرین نیز در 16 ژوئیه سال 1969 از آمریکا به سوی ماه حرکت کردند. در شرف رسیدن به ماه، کالینز در مدار ماه باقی ماند و آرمسترانگ خاک نشین «ایگل» را در سطح ماه فرود می آورد. برای این کار خاک نشین را بر روی سنگهای سائیده شده سطح ماه قرار می دهد تا فرودی آرام را در دریای ترنکوئیلیتی (آرامش) انجام دهد. آرمسترانگ و آلدرین 5/2 ساعت را بر روی سطح ماه راهپیمایی می کنند. پس از انجام دادن چند آزمایش علمی، جمع آوری نمونه های خاکی و سنگی و جاگذاشتن ابزارهای علمی برای آزمایشهای بعدی بعلاوه یک پلاک به نشانه یادبود فرودشان در ماه در 21 ژوئیه ماه را ترک گفته، و در 24 ژوئیه به زمین بازگشتند. بررسی حال و هوای ایران آنروز نشان می دهد مردم ایران برغم محدودیتهای وسایل ارتباطی در آن دوران از اخبار عقب نمانده و همواره جویای شنیدن اخبار فناوریهای نوین و پدیده های خارق العاده هستند.