جستجو در تالارهای گفتگو

کتاب برنامه ریزی راهبردی توسعه شهری جواد مهدیزاده که یکی از کتابای خوب در زمینه برنامه ریزی شهری و از منابع کنکور ارشد هم هستش رو می تونید به صورت خلاصه و با فرمت PDF از لینک داده شده دانلود کنید. البته خیلی هم خلاصه نیست و میشه گفت واسه کسایی که به اصل کتاب دسترسی ندارن، بد نیست. ولی میدونیم که بالاخره در مورد همه کتابا، هیچ خلاصه و جزوه ای اصل خود کتاب نمیشه معرفی کتاب به دنبال گسترش شهرنشینی در جهان و ایران و حاد شدن مسائل و مشکلات آن موضوع بازنگری در رویکردهای برنامه ریزی و طراحی شهری به یک ضرورت گریزناپذیر در کشور بدل شده است. وزارت مسکن و شهرسازی با تشخیص این ضرورت از سال 1377 اقداماتی را در زمینه اصلاح و بهبود نظام شهرسازی کشور در دستور کار خود قرار داد. از جمله به منظور ارزیابی تجارب ایران و بهره گیری آگاهانه از تجارب جهانی در زمینه اعتلای کارآیی و کیفیت طرحهای توسعه شهری به انجام چندین طرح پژوهشی همت گماشت. کتاب حاضر حاصل یکی از مطالعات پژوهشی است که در سال 1380به انجام رسید و در سال 1382 زیر نظر شورای انتشارات حوزه معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی انتشار یافت. خوشبختانه، با توجه به نیازهای کشور به آشنایی با رویکردها و تجارب جدید جهانی در زمینه شهرسازی، این کتاب مورد استقبال وسیع برنامه ریزان، مدیران، دانشگاهیان، کارشناسان، مشاوران و پژوهشگران قرار گرفت و در برخی دانشگاهها به عنوان کتاب درسی پایه در دوره های دکترا و کارشناسی ارشد در رشته های برنامه ریزی شهری و منطقه ای مورد استفاده قرار گرفت. برنامه ریزی راهبردی توسعه شهری، جواد مهدیزاده، حسین پیرزاده نهوجی، مهین دخت امیری، محمد حسین جهانشاهی، محمد تقی زاده مطلق، هایده صراف زاده، وزارت مسکن شهرسازی، معاونت معماری و شهرسازی، شرکت طرح و نشر پیام سیما، 1386

این مقاله به شرح مختصر برنامه ریزی استراتژیک (راهبردی) می‌پردازد. برنامه ریزی تعریف می‌شود و تأثیر تغییر در شرایط بر برنامه ریزی روشن می‌گردد. سپس نقش استراتژی (راهبرد) در برنامه ریزی مشخص می‌شود و برنامه ریزی استراتژیک تعریف می‌شود. در پایان مدل برنامه ریزی استراتژیک در سازمانهای دولتی و غیرانتفاعی (مدل برایسون) شرح داده می‌شود. [h=2]1- تعریف برنامه ریزی[/h] برنامه ریزی عبارتست از فرایندی دارای مراحل مشخص و بهم پیوسته برای تولید یک خروجی منسجم در قالب سیستمی هماهنگ از تصمیمات. برنامه ریزی فکر کردن راجع به آینده یا کنترل آن نیست بلکه فرایندی است که می‌تواند در انجام این امور مورد استفاده قرار گیرد. برنامه ریزی، تصمیم‌گیری در شکل معمول آن نیست بلکه از طریق فرایند برنامه ریزی، مجموعه‌ای از تصمیمات هماهنگ اتخاذ می‌شود. برنامه ریزی می‌تواند برای زمان حال یا آینده انجام شود. بر طبق این تعریف، تصمیم‌گیری‌های مقطعی و ناپیوسته و اتخاذ سیاستها برای پیشبرد سازمان در زمان حال یا آینده برنامه ریزی نیستند. برنامه ریزی متکی بر انتخاب و مرتبط ساختن حقایق است. حقایق مفاهیم واقعی، قابل آزمون و اندازه‌گیری هستند. دیدگاهها، عقاید، احساسات و ارزشها به عنوان حقایقی تلقی می‌شوند که فرایند برنامه ریزی بر اساس آنها سازمان داده می‌شود. همانطور که اشاره شد برنامه ریزی صرفاً یک فرایند تصمیم‌گیری نیست بلکه فرایندی شامل روشن ساختن و تعریف حقایق و تشخیص تفاوت بین آنهاست یا به عبارتی گونه‌ای فرایند ارزیابی است که در پایان آن، در انتخاب حقایق ارزیابی شده تصمیم‌گیری می‌شود. برنامه بیانی روشن، مستند و مشروح از مقاصد و تصمیمات است. برنامه خروجی فرایند برنامه ریزی است اما برنامه ریزی یک فرایند پیوسته است که بیش از اتخاذ هر تصمیمی آغاز شده و پس از اجرای آن تصمیم ادامه می‌یابد. برنامه‌ها تهیه شده و اجرا می‌گردند. [h=2]2- ویژگی‌های برنامه ریزی[/h][h=2][/h] برنامه ریزی یک فرایند ذهنی آگاهانه با خصوصیات زیر است: 1) تشخیص یک نیاز یا انعکاس یک انگیزه 2) جمع‌آوری اطلاعات 3) مرتبط ساختن اطلاعات و عقاید 4) تعریف اهداف 5) تأمین مقدمات 6) پیش‌بینی شرایط آینده 7) ساخت زنجیره‌های متفاوتی از اقدامات مبتنی بر تصمیمات متوالی 8) رتبه‌بندی و انتخاب گزینه‌ها 9) تعریف سیاستها 10) تعریف معیارهای ابزار ارزیابی برنامه [h=2]3- انواع برنامه ریزی[/h] برنامه ریزی از جنبه ماهیت به برنامه ریزی فیزیکی، برنامه ریزی سازمانی، برنامه ریزی فرایند، برنامه ریزی مالی، برنامه ریزی وظیفه‌ای و برنامه ریزی عمومی دسته‌بندی می‌شوند که در اینجا منظور از برنامه ریزی، برنامه ریزی از نوع عمومی است. برنامه ریزی عمومی معمولاً تمام دیگر انواع برنامه ریزی را در خود دارد. برنامه ریزی را از جنبه افق زمانی می‌توان در قالب برنامه ریزی کوتاه‌مدت (برنامه ریزی عملیاتی و تاکتیکی)، برنامه ریزی میان‌مدت و برنامه ریزی بلندمدت دسته‌بندی نمود.

قرن بیست و یکم با شتاب به سمت شهری شدن جهان و جهانی شدن شهرها پیش می رود. به ویژه رشد شهرنشینی و شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران از شتاب بیشتری برخوردار است. این وضعیت به یک بحران بزرگ در نحوه مدیریت توسعه شهرنشینی و شهرسازی منجر شده است. از مهمترین چالش های توسعه شهرنشینی در ایران باید به مسئله مسکن و اسکان غیررسمی، رشد ناموزون کلانشهرها، انحطاط مراکز شهری و بافت های قدیمی، و بهره برداری بی رویه از منابع زمین اشاره کرد. در این شرایط، مدیریت توسعه شهری نیز با انواع چالش های اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و نارسایی طرح های توسعه و عمران شهری روبرو است. مجموعه این شرایط ایجاب می کند که نظام مدیریت توسعه شهری در ایران متحول گردد، اما این تحول به آسانی و به سرعت ممکن نیست. به نظر می رسد که این فرایند به یک دوره گذار نیاز دارد. محتوای اصلی این دوره گذار عبارت است از تغییر الگوی رایج برنامه ریزی جامع تفصیلی و حرکت به سمت پارادایم برنامه ریزی راهبردی که از پویایی، انعطاف پذیری و انطباق پذیری زیادی برخوردار است. در این مقاله براساس پارادایم برنامه ریزی راهبردی و با استفاده از تحقیقات انجام شده، برخی از مهمترین راهبردها و راهکارهای اصلاح نظام مدیریت توسعه شهری در ایران، به طور خلاصه معرفی شده است. نویسنده: جواد مهدیزاده دانلود مقاله

در این مقاله نکات مهم زیر مطرح شده است: الف) 1- تکامل تدریجی جهات قانونی سیستم برنامه ریزی شهری در انگلیس که برنامه ریزان را به عنوان تولید کنندگان برنامه ها و کنترل کننده توسعه شهری تعیین می کند. 2- از طریق موازین قانونی، از سال 1909 تا 1986 برنامه های شهرسازی انگلیس تکامل یافته و به دو نوع برنامه اصلی انجامیده است: برنامه ساختاری برنامه محلی این دو نوع برنامه به جای طرح های جامع شهری در انگلیس به کار گرفته شده است. ب) در ایران، ما هنوز همان طرح های جامع شهری قدیمی را به کار میگیریم و مشکلاتی در امر تهیه، تصویب و اجرای طرح های جامع در ایران مطرح است و قوانین شهرسازی که در سالهای قبل تنظیم شده اند همچنان پاربرجا هستند و هیچگاه وزارتخانه های مربوط نسبت به اصلاح و تجدید نظر در آنها اقدامی نکرده اند. کلمات کلیدی: فرآیند توسعه، سیاستگزاری شهری، برنامه ریزی شهری، انگلیس، ایران نویسنده: غلامحسین مجتهدزاده دانلود مقاله

به دنبال تحولات وسیع و عمیق در حیات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بشری در چند دهه اخیر و آغاز عصر پسامدرن، اینک دانش و تجربه برنامه ریزی نیز وارد دوران بحران، ابهام و چالش جدی شده است. در این میان انبوهی از نظریه ها و پارادایم های جدید، از جمله رویکرد برنامه ریزی راهبردی، در کشورهای پیشرفته و به تبع آن در سراسر جهان و از جمله ایران مطرح شده است که به نوبه خود انبوهی از مسائل و مشکلات جدید نظری و عملی را به همراه آورده است. در این مقاله با نظری کوتاه به تجارب جهانی جهانی، سعی شده است که امکانات و محدودیت های کاربرد برنامه ریزی راهبردی در ایران به اختصار بررسی و معرفی گردد. نویسنده: جواد مهدیزاده دانلود مقاله

آگاهی از پیش فرض ها و شرایط پایه برای راه اندازی ساز و کار برنامه ریزی در هر جامعه، از آن رو ضروری است که در صورت فراهم نبودن شرایط لازم برای بنیان گذاری تفکر و راه اندازی عمل و کاربست برنامه ریزی، امکان به کار گیری رهیافت های مبتنی بر تفکر راهبردی نیز وجود ندارد. بنابراین، در این نوشتار با هدف تبیین ویژگی ها و محدودیت های به کار گیری رهیافت های راهبردی در برنامه ریزی شهری (و منطقه ای)، نخست به تعریف برنامه ریزی پرداخته شده است تا بتوان بر آن مبنا، زمینه های گوناگون انتقاد از برنامه ریزی مرور و به شرایط کارایی سیستم برنامه ریزی اشاره کرد. رهیافت برنامه ریزی راهبردی را نیز همچون برنامه ریزی به مفهوم کلی نمی توان به خوبی درک کرد، مگر آنکه بتوان از پایه های نظری، ویژگی های و انتقادهایی که بر آن وارد آمده است آگاه شد. برنامه ریزی اختیار راهبردی با اشتقاق از دو ماهیت پیشایندی و سازمانی و تعریف برنامه ریزی همچون فرآیندی ممتد از اختیار راهبردی، با این فرض که دشواری برخورد با مشکلات تصمیم گیری جاری را می توان از طریق جای دادن آنها در چارچوب راهبردی و تلقی اختیارهای جاری و آتی کاهش داد، شکل گرفت. با توجه به تفاوت مفهوم برنامه ریزی راهبردی و رهیافت اختیار راهبردی، و ویژگی ها و محدودیت های به کار گیری آنها، و تفاوت میان جوامعی با سابقه طولانی به کارگیری فرآیندهای تکرار شونده فرابینی و اصلاح تفکر و عمل برنامه ریزی و برنامه ریزی راهبردی با جوامعی که با تآخیر طولانی و در چارچوب نهادینه نشده برنامه ریزی به تفکر راهبردی روی آورده اند، در این نوشتار به عنوان جمع بندی برخی از پیش شرط های لازم برای استقرار تفکر راهبردی اشاره می شود. کلمات کلیدی: برنامه ریزی / رهیافت راهبردی، رهیافت جامع - ساده، رهیافت جامع - عقلانی، رهیافت سیستمی - چرخه ای، برنامه ریزی فضایی، رهیافت پیشایندی، برنامه ریزی عملیاتی، رهیافت اختیار راهبردی دانلود مقاله

شهرسازی جدید جهان (برنامه ریزی و طراحی شهری) در اوایل قرن بیستم در سایه حمایت و اقتدار دولت ها و با اهداف ساماندهی توسعه کالبدی شهرها به وجود آمد و از نظر اجرایی و علمی نیز، بیشتر از علوم فنی و مهندسی تأثیر پذیرفت. نتیجه اینکه، در قسمت اعظم سال های قرن بیستم، شهرسازی بیش از پیش زیر سلطه نظریه ها و رویه های دیوان سالاری و فن سالاری قرار گرفت. اما در چند دهه آخر قرن بیستم، به دنبال وقوع تحولات وسیع و شگرف فلسفی و سیاسی و اجتماعی در جامعه غربی، دانش شهرسازی ضرورتاً به سمت اهداف کیفی و اجتماعی توسعه و رویه های دموکراتیک و مشارکتی روی آورده است. بر این اساس در این مقاله سعی شده است که تصویری موجز ولی مدون از مبانی و رویه های شهرسازی دموکراتیک و چشم اندازهای آینده آن ترسیم گردد. نویسنده: جواد مهدیزاده، کارشناس ارشد علوم اجتماعی و پژوهشگر برنامه ریزی شهری دانلود مقاله

شروع استفاده از کلمه بهره وری در فرهنگ اقتصادی مربوط به دو قرن قبل است. در بسیاری از نقاط جهان، بویژه در کشورهای صنعتی بهره وری به عنوان یک طرز فکر و فرهنگ تلقی می شود، تفکر پیشبرد و بهبود آنچه که وجود دارد. بهره وری مفهومی است که برای نشان دادن نسبت برون داد بر درون داد یک فرد، واحد و سازمان بکار گرفته می شود. داده/ستانده = بهره وری به منظور کنترل تورم، رشد اقتصادی ، صرفه جویی در استفاده از منابع کمیاب، افزایش قدرت رقابت بیش از پیش به بهره وری اهمیت داده میشود. - شاخصهای بهره وری کدامند و چه ویژگیهایی دارند؟ شاخصهای بهره وری را می توان به دو بخش کلی تقسیم کرد: ۱- شاخصهای بهره وری (کلی و جزیی) شاخص کلی: نسبت خروجی به جمع کل ورودیها (نیروی کار، هوا، سرمایه، …) شاخص جزیی: نسبت خروجی به هر یک از ورودیها ۲- شاخص عملکرد: هر نوع رابطه میان عوامل مؤثر و اجزای عملکرد بخشهای داخلی و فعالیتهای مختلف یک سازمان که به شکل نسبت بیان می شود. - ویژگیها: ۱- بتواند کل سیستم و همچنین زیر سیستم ها را ارزیابی کنند. ۲- قابل درک بوده و از نظر محاسباتی ساده باشند. ۳- نسبت به تغییرات غیر قابل کنترل، مستقل باشند. ۴- سیستم اندازه گیری باید عملی و قابل کار برد باشد. مقدار خطاهای نیروی انسانی در رضایت ارباب رجوع یا مشتریان و میزان استقبال آنان، حجم سازمان رضایت شغلی کارکنان، مقدار دفعات شکست و ناکامی سازمان، صحت درستی کارکنان، ساعات کار سازمان، غیبت کارکنان معیارهایی هستند که بوسیله آنها می توان بهره وری را مورد سنجش قرار داد و این معیارها که جهت ارزیابی نیروی انسانی شاغل است اولا باید عملی باشند ثانیا باید قابل دستیابی و راهگشا باشند. - چه مشکلاتی در ارتباط با بهره وری وجود دارد؟ بسیاری از عوامل که برای بهره وری نامطلوب شناخته شده است (ماشین آلات کهنه، طراحی نامناسب شغل، اموزش غیر اثر بخش یا نا کافی کارکنان، افزایش غیر منتظره حجم کار) خارج از کنترل واحد تولید یک سازمان هستند. این فرض مطرح است که بزرگترین مشکلات موجود در راه افزایش بهره وری ناتوانی کارکنان و انگیخته نشدن آنان برای کار اثر بخش است. بعضی دیگر از صاحبنظران معتقدند که مواد اولیه ناقص، طراحی ناقص تولید، اشتباهات مدیریت بیشترین سهم را در کاهش بهره وری سازمان دارند. - چه عواملی در بهره وری مؤثر می باشند؟ عوامل مؤثر در بهره وری را می توان به چند دسته تقسیم نمود: ۱- عوامل مربوط به نیروی انسانی (مقدار نیروی انسانی، متخصص آموزش، حقوق و مزایا ) ۲- عوامل مربوط به مدیریت (تخصص، روابط مدیریت با کارکنان،) ۳- عوامل وابسته به دولت (قوانین و مقررات، سیاستها، …) ۴- امکانانت و تسهیلات (تجهیزات، ماشین آلات، زمین و ساختمان، تأسیسات… ) ۵- تکنولوژی (نوع فرایندها، کیفیت محصولات، دانش فنی طرح، … ) ۶- عوامل محیطی (بازار محصولات، جاذبه های محیطی، عوامل زیست محیطی، … ) ۷- مواد و انرژی (مواد اولیه، مواد مصرفی، انرژی) چه ارتباطی بین بهره وری و مشارکت کارکنان (مدیریت مشارکتی) وجود دارد؟ وقتی که سازمان با مدیریت مشارکتی از روش هایی مثل کنترل کیفیت جهت دخالت دادن کارکنان در حل مسایل استفاده کند یقینا” مشارکت کارکنان عمیق تر می گردد. زمانی که فرصتهایی در اختیاز کارکنان قرار داده شود تا تواناییهای خود را به بوته آزمایش بگذارند، سطح رضایت آنها ارتقاء پیدا کرده و بر میزان اثربخشی تکنولوژی می افزاید. - چه عواملی باعث افزایش بهره وری می شوند؟ شیوه های گوناگون برای افزایش بهره وری وجود دارد که به برخی از این شیوه ها اشاره می شود. ۱- رضایت مصرف کننده (پاسخگویی نسبت به درخواست های مصرف کننده و توانایی برآورد ساختن خواستارها و نیازهای آنان) ۲- بکارگیری نیروی انسانی (بکارگیری توانایی های بالقوه افراد که منتهی به مشارکت آنان می شود و امکان ادامه بهبود را فراهم می کند) ۳- کیفیت کالاها و خدمات (کیفیت محصولات بر اساس اندازه های عینی از طرف سازمان مورد توجه می باشد) ۴- رهبری (تا چه اندازه مدیران برای حفظ کیفیت موجود از نظام عینی استفاده می کنند) ۵- برنامه ریزی راهبردی (برنامه ریزی سازمان برای حفظ کیفیت کالاها و خدمات)