جستجو در تالارهای گفتگو

تودرى‌ به فارسى«تودرى»و«قدومه شیرازى»و در اصفهان«قدومه»گویند.در كتب طب‌سنتى با نام«تودرى»یا«توذریج»و با نامهاى عربى آن«بذر الخمخم»،«بذر الهوه»و«قصیصه»آمده است.دانهء گیاهى است كه گیاه آن را به فرانسوى‌ raleV و teraleV و elaniciffo erbmysiS و sertnahc xua ebreH و به انگلیسى‌ dratsum egdeH و tekcor gnilbmarC گفته مى‌شود.در برخى كتب آن را خاكشىر درشت نیز گفته‌اند. گیاهى است از خانوادهء eareficurC نام علمى آن‌ .pocS elaniciffo muirbmysiS ومترادف آن‌ .L elaniciffo mumisyrE مى‌باشد. مشخصات‌ گیاهى است یكساله كوچك برگهاى آن با بریدگى‌هاى عمیق و خیلى نامنظم. گلهاى آن كوچك زرد كه در انتهاى شاخه ظاهر مى‌شود.میوهء آن خورجین و به‌شكل غلاف است،قسمت پایین غلاف آن متورم و قسمت بالاى آن نازك مى‌باشد. دانه‌هاى آن از عدس كوچكتر پهن گرد و سه قسم است،سرخ و زرد و سفید. سرخ‌رنگ آن را در اصفهان قدومه یا«تودرى سرخ»گویند.غلاف میوه‌ها كوتاه و دركناره ساقه به‌طور عمودى و موازى و چسبیده به ساقه قرار دارد. چون دم‌كردهء آن براى سرماخوردگى و رفع خشونت حلق و حنجره و صدا وآواز خوب و مفید است به همین دلیل فرانسوى‌ها آن را علف آوازخوانها مى‌نامند. این گیاه در اروپا و آسیا،مى‌روید.در ایران در مناطق شمالى در گیلان،ارتفاعات‌  ١ .گل  ٢ .مقطع گل  ٣ .میوه‌ منجیل و ایسپیلى‌ییلاق،مازندران در ماسه‌زارهاى بابلسر،لرستان در شهبازان و دراصفهان دیده مى‌شود. خواص-كاربرد تودرى از نظر طبیعت طبق نظر حكماى طب سنتى گرم و تر است.از نظر خواص‌اشتهاآور است دم‌كردهء  ١٠  گرم تودرى در هزار گرم آب جوش كه چند فنجان‌خورده شود اشتهاآور و مبهى و منعظ است و براى سرخ كردن رنگ چهره و صاف‌كردن آواز و سرفه‌هاى خونى و خشك نافع است.دم‌كردهء آن در سركه براى چاق‌شدن و اشتها و رنگ صورت مفید است.ضماد كوبیدهء آن با آب براى تحلیل ورمهاى‌سفت و سرطانهاى داخلى و مالیدن آن با عسل به چشم براى رفع زخم چشم و پاك‌كردن چرك آن و انگشت‌پیچ آن با عسل براى قطع اخلاط لزج سینه و ریه مفید است. مرسوم است چون تودرى نیروى ملتهبه دارد همیشه قبل از خوردن باید خیسانده شودو سپس بجوشانند و در كیسه‌اى ریخته در خمیر بگذارند و خمیر را بپزند و بعد از این‌كارها كه در حقیقت مشوى مى‌شود،بخورند.براى اخراج خلط غلیظ و لزج سینه وریه و تحلیل ورمهاى سفت عقب گوش،پستان،بیضه‌ها و رفع ناراحتى سموم مفیداست.مقدار خوراك آن از  ١٢ - ٨  گرم است و در مواردى كه براى دفع سموم‌خورده مى‌شود  ٢٠ - ١٢  گرم است. قدومه‌ به دو گروه گیاه كه هر دو از خانوادهء eareficurC ولى از جنسهاى متفاوت هستندقدومه گفته مى‌شود كه در زیر شرح داده مى‌شود: الف)قدومه از جنس‌ mussylA این قدومه به فرانسوى‌ essylA و به انگلیسى‌ mussylA گفته مى‌شود.گیاهى است‌از خانوادهء eareficurC و سه گونهء آن در ایران به‌طور وسیعى مى‌رویند كه نام علمى‌آنها عبارت‌اند از:   ١ . .L ertsepmac mussylA گیاهى است یكساله كوتاه در مناطق شمال ایران درگیلان در مزارع غلات ایسپیلى‌ییلاق و در آذربایجان و خراسان و درهء اترك شیروان‌و در دامنه‌هاى البرز در فشند،خرم‌آباد و در مزارع شخم‌خوردهء اراك دیده مى‌شود.   ٢ . .tiK te.tsdlaW elarum mussylA گیاهى است چندساله بلندى آن‌ ۵٠ - ٣٠  سانتى‌متر،قسمت پایین ساقهء آن كم‌وبیش چوبى است.برگها متناوب،كوچك نیزه‌اى و كمى بیضى‌شكل مى‌باشد.گلهاى این گیاه زرد در انتهاى‌شاخه‌هاست.گیاه پوشیده از كرك ستاره‌اى است.میوهء خورجینك و گرد بالدار و پهن‌و اطراف آن بال به عرض  ١ - ٠ / ٢  میلى‌متر مى‌باشد و در داخل آن یك دانه قراردارد.این گیاه در كرج،دماوند،گروس اشنویه و كردستان دیده مى‌شود.   ٣ . .darhcS musogirts mussylA گیاهى است یكساله بلندى آن حدود یك‌وجب،برگهاى آن نیزه‌اى وارونه و قاشقى‌شكل است.دم میوه به طول  ۵ - ٣  میلى‌مترو میوهء خورجینك به ابعاد  ۵ / ۵ - ٣  میلى‌متر و پوشیده از دو نوع كرك یكى كرك‌دوشاخه با شاخه‌هاى نامساوى و دیگرى كركهاى ستاره‌اى.حجره‌هاى میوه كم وبیش به‌طور نامساوى بادكرده و میوه بالدار است و بال میوه  ٠ / ۴ - ٠ / ٢  میلى‌مترعرض دارد. این گیاه در كرج(كلاك)،دماوند،قزوین،هزارجریب،باختران،قصر شیرین واطراف شیروان دیده مى‌شود. خواص-كاربرد دانهء قدومه‌هاى فوق پس از خیس كردن لعاب فراوان دارد و براى نرم كردن سینه،رفع درد گلو و صاف كردن صدا مفید است. ب)قدومه از جنس‌ ipsalhT .گیاهى است كه به فرانسوى‌ ipsalhT گفته مى‌شوداز خانوادهء eareficurC داراى چند گونه است كه نام علمى آنها عبارت‌اند از: .L esnevra ipsalhT یا قدومه بیابانى؛ munatnom ipsalhT یا(قدومه كوهى)؛ .L mutailofrep ipsalhT یا قدومه برگ‌درشت. مشخصات‌   ١ . esnevra ipsalhT گیاهى است یكساله به بلندى  ۴٠ - ٢٠  سانتى‌متر.برگهاى‌آن نیزه‌اى كه قاعدهء آن ساقه را در بغل مى‌گیرد.گلهاى آن سفید و  ۶ - ۵  دانه در هرمیوه است.دانهء آن پهن و خطدار مى‌باشد.این گیاه بیشتر در مزارع و خرابه‌هامى‌روید و در تابستان گل مى‌دهد.در درهء كرج،در شمال در گیلان و در آذربایجان‌در جادهء اردبیل دیده شده است.   ٢ . munatnom.T گیاهى است چندساله به بلندى  ٢٠ - ١٠  سانتى‌متر برگهاى‌پایین ساقه به شكل گروهى مجتمع و صاف یا كمى دندانه‌دار است.گل آن درشت‌سفید كه در بهار ظاهر مى‌شود.از وجود این گیاه در ایران گزارشى در دست نیست ودر اروپا و مناطق مختلف فرانسه مى‌روید.   ٣ . mutailofrep.T گیاهى است یكساله خیلى كوچك به بلندى حدود یك‌وجب.برگها درشت كه ساقه را در آغوش مى‌گیرند و گلهاى سفید كه در بهار ظاهرمى‌شود.این گیاه در اطراف تهران،دشت كرج،بروجرد و در كنار جاده‌ها،باغهاى‌اطراف باختران،آذربایجان و چمنزارهاى میان‌كتل نزدیك بوشهر دیده مى‌شود. تكثیر این قدومه‌ها با كاشت بذر صورت مى‌گیرد.بذر آن را در اوایل بهار درخزانه مى‌كارند و پس از آن در ماههاى اواخر فروردین و اردیبهشت به مزرعه منتقل‌مى‌نمایند. تركیبات شیمیایى‌ گونهء esnevra.T :تخم آن داراى اروسیك اسید،لینولنیك اسید،لینولئیك اسیدو اولئیك اسید مى‌باشد و به علاوه داراى سینى‌گروزید ١ ،لسیتین‌ ٢ و مایروزیناز ٣ است‌[روا]. خواص-كاربرد در چین از تخم تلاسپى براى معالجهء بیمارى‌هاى چشم استفاده مى‌شود[استوارت‌].همچنین بعنوان داروى مقوى و تونیك مصرف مى‌شود. [Hidden Content]