استاندارد توسعه پایدار جوامع (Sustainable Development Of Communities)

استاندارد توسعه پایدار جوامع (Sustainable Development Of Communities) استانداردهاي خدمات شهري و کیفیت زندگی در شهرها را ارائه می‌دهد.

سازمان بين‌المللي استانداردسازي مرجعي غیردولتی و بين‌المللي براي تدوین استاندارد در سراسر جهان است. این مؤسسه انواع استانداردهاي تجاري و صنعتی جهان را تدوین می‌کند. مؤسسه یادشده در استاندارد ایزو 37120 یا استاندارد توسعه پایدار جوامع به ارائه استانداردهاي خدمات شهري و کیفیت زندگی پرداخته است. تعداد 17 رکن در این استاندارد ارائه شده است.

مولفه‌های تشکیل‌دهنده استاندارد توسعه پایدار جوامع

مؤلفه‌هاي تشکیل‌دهنده استاندارد توسعه پایدار جوامع در تصوير زیر نمایش داده شده است. 94 نماگر تبیین‌کننده این مؤلفه‌هاي تشکیل‌دهنده هستند: از اقتصاد (7 نماگر)، آموزش (7 نماگر)، انرژي (7 نماگر)، محیط زیست (8 نماگر)، مالی (4 نماگر)، آتش‌نشانی و اورژانس (6 نماگر)، حاکمیت (6 نماگر)، سلامت (7 نماگر)، تفریح و سرگرمی (2 نماگر)، امنیت (5 نماگر)، پسماند جامد (10 نماگر)، ارتباطات راه دور (3 نماگر)، حمل‌ونقل (8 نماگر)، برنامه‌ریزی شهري (4 نماگر)، تصفیه آب و آب‌رسانی (7 نماگر) و دفع فاضلاب (5 نماگر).

نماگرهای رکن اقتصاد

• نرخ بیکاری شهر
• ارزش دارایی‌های تجاری و صنعتی به کل ارزش تمامی دارایی‌ها
• درصد جمعیت زیر خط فقر
• درصد افراد شاغل به صورت تمام وقت
• نرخ بیکاری جوانان
• تعداد کسب‌وکار به ازای هر صد هزار نفر جمعیت
• تعداد ثبت اختراعات جدید به ازای هر صد هزار نفر جمعیت در سال

نماگرهای رکن آموزش

• درصدی از جمعیت زنان در محدوده سنی تحصیلات آموزش و پرورش که در مدارس ثبت نام کرده‌اند
• درصدی از دانش‌آموزان که در حال اتمام مقطع ابتدایی هستند؛ نرخ ماندگاری
• درصدی از دانش آموزان که در حال اتمام مقطع متوسطه هستند؛ نرخ ماندگاری
• نسبت دانش‌آموزان مقطع ابتدایی به تعداد آموزگاران
• درصدی از جمعیت مردان در محدوده سنی تحصیلات آموزش و پرورش که در مدارس ثبت نام کرده‌اند
• درصدی از کل جمعیت در محدوده سنی تحصیلات آموزش و پرورش که در مدارس ثبت نام کرده‌اند
• تعداد فارغ‌التحصیلان مقاطع آموزش عالی به ازای هر صد هزار نفر جمعیت

نماگرهای رکن انرژی

• سرانه مصرف انرژی برق مسکونی (کیلووات ساعت/سال)
• درصدی از جمعیت شهر که از خدمات انرژی برق برخوردارند
• مصرف انرژی ساختمان‌های عمومی در سال (کیلووات ساعت / مترمربع)
• درصدی از مصارف انرژی تجدیدپذیر به کل مصارف انرژی شهر
• سرانه کل مصرف انرژی برق (کیلووات ساعت / سال)
• میانگین تعداد قطع برق به ازای هر مشترک در سال
• میانگین زمان قطع برق (ساعت)

نماگرهای رکن محیط زیست

• غلظت ذرات نرم pm 2.5
• غلظت ذرات نرم pm 10
• سرانه انتشار گازهای گلخانه‌ای (تن)
• غلظت دی‌اکسید نیتروژن (NO₂)
• غلظت دی‌اکسید سولفور (SO₂)
• غلظت اوزون (O₃)
• آلودگی صوتی
• درصد تغییرات در تعداد گونه‌های جانوران بومی

نماگرهای رکن مالی

• نسبت بدهی (درصد هزینه بدهی به کل درآمد از منابع داخلی)
• درصد هزینه کرد سرمایه به کل هزینه‌ها
• نسبت درآمد از منابع داخلی به کل درآمدها
• درصد تحقق درآمد مالیاتی

نماگرهای رکن آتش‌نشانی و اورژانس

• تعداد آتش‌نشان‌ها به ازای هر صد هزار نفر جمعیت
• تعداد مرگ‌ومیر ناشی از آتش سوزی به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد مرگ‌ومیر ناشی از بلایای طبیعی به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد آتش‌نشان‌های داوطلب و پاره وقت به ازای هر صد هزار نفر
• مدت زمان پاسخگویی به درخواست خدمات اورژانس از زمان اولین تماس
• مدت زمان پاسخگویی به درخواست خدمات آتش‌نشانی از زمان اولین تماس

نماگرهای رکن حاکمیت

• درصد مشارکت رأی‌دهندگان در آخرین انتخابات شهرداری
• درصد زنان منتخب در انتخابات شهری
• درصد زنان استخدام شده در ارگان‌های شهری
• تعداد محکومیت‌های مسئولان شهری به موجب فساد یا رشوه به ازای هر صد هزار نفر
• نمایندگی شهروندان: تعداد مسئولان محلی منتخب به ازای هر صد هزار نفر
• درصد افراد ثبت‌نام‌کننده از کل جمعیت به لحاظ سن رأی‌دهندگان

نماگرهای رکن سلامت

• میانگین امید به زندگی
• تعداد تخت‌های بیمارستانی به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد پزشکان به ازای هر صد هزار نفر
• مرگ‌ومیر زیر 5 سال به ازای هر صد هزار تولد موفق
• تعداد پرسنل پرستاری و مامایی به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد روان‌پزشکان به ازای هر صد هزار نفر
• نرخ خودکشی به ازای هر صد هزار نفر

نماگرهای رکن تفریح و سرگرمی

• مترمربع مساحت سرانه فضای تفریحی عمومی سرپوشیده
• مترمربع مساحت سرانه فضای تفریحی عمومی روباز

نماگرهای رکن امنیت

• تعداد افسران پلیس به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد وقوع قتل به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد جرائم مالکیتی به ازای هر صد هزار نفر
• مدت زمان پاسخگویی اداره پلیس از زمان اولین تماس
• نرخ جرائم خشونت‌آمیز به ازای هر صد هزار نفر

نماگرهای رکن سرپناه

• درصدی از جمعیت که در مناطق فقیرنشین شهر زندگی می‌کنند
• تعداد افراد بی‌خانمان به ازای هر صد هزار نفر
• درصد خانواده‌هایی که فاقد اسناد قانونی ثبت احوال هستند

نماگرهای رکن پسماند جامد

• درصدی از ساکنان شهر که اقدام به جمع‌آوری پسماند جامد می‌کنند
• سرانه کل پسماند جامد شهری
• درصدی از پسماند جامد شهر که مورد بازیافت قرار می‌گیرد
• درصدی از پسماند جامد شهر که زیر خاک مدفون می‌شود
• درصدی از پسماند جامد شهر که در کوره زباله‌سوزی سوزانده می‌شود
• درصدی از پسماند جامد شهر که در فضای باز سوزانده می‌شود
• درصدی از پسماند جامد شهر که در فضای باز تخلیه می‌شود
• درصدی از پسماند جامد شهر که به روش‌های دیگر دفع می‌شود
• سرانه تولید پسماند خطرناک (تن)
• درصدی از پسماند خطرناک شهر که مورد بازیافت قرار می‌گیرد

نماگرهای رکن ارتباطات راه دور

• تعداد اشتراکات اینترنت به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد خطوط تلفن همراه به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد خطوط تلفن ثابت به ازای هر صد هزار نفر

نماگرهای رکن حمل‌ونقل

• کیلومتر طول سیستم حمل‌ونقل سنگین به ازای هر صد هزار نفر
• سرانه سفر با حمل ونقل عمومی در سال
• سرانه خودروی شخصی
• درصدی از حومه‌نشینان که برای سفر کاری از حمل‌ونقل عمومی
• به جای خودروی شخصی استفاده می‌کنند
• سرانه موتورسیکلت
• کیلومتر خطوط و مسیرهای دوچرخه‌سواری به ازای هر صد هزار نفر
• مرگ‌ومیر ناشی از حمل‌ونقل به ازای هر صد هزار نفر
• ارتباطات هوایی تجاری (تعداد مقاصد پروازهای تجاری بدون وقفه)

نماگرهای رکن شهرسازی

• فضای سبز (هکتار) به ازای هر صد هزار نفر
• تعداد درخت‌های کاشته‌شده در سال به ازای هر صد هزار نفر
• درصد مساحت فضاهای شخصی به کل مساحت شهر
• نسبت شغل به مسکن

نماگرهای رکن تصفیه فاضلاب

• درصدی از جمعیت شهر که از خدمات جمع‌آوری فاضلاب برخوردارند
• درصدی از فاضلاب شهر که تحت تصفیه قرار نمی‌گیرد
• درصدی از فاضلاب شهر که تحت تصفیه اولیه قرار می‌گیرد
• درصدی از فاضلاب شهر که تحت تصفیه ثانویه قرار می‌گیرد
• درصدی از فاضلاب شهر که تحت تصفیه مرحله سوم قرار می‌گیرد

نماگرهای رکن آب‌رسانی و تصفیه فاضلاب

• درصدی از جمعیت شهر که از خدمات تأمین آب قابل شرب برخوردارند
• درصدی از جمعیت شهر که به منابع آب بهبودیافته دسترسی پایدار دارند
• درصدی از جمعیت که به سیستم دفع فاضلاب بهبودیافته دسترسی دارند
• سرانه مصرف خانگی آب (لیتر در روز)
• سرانه مصرف کلی آب (لیتر در روز)
• میانگین ساعت قطعی آب در سال به ازای هر خانوار
• درصد اتلاف آب

شهرهاي هدف ارزيابي و دفاتر نمايندگي مؤسسه

این مرجع فقط مؤلفه‌هاي تشکیل‌دهنده و نماگرهای سنجش وضعیت شهرها را ارائه می‌کند و رتبه‌بندی شهرها خارج از حوزه وظايف آن است.

ادامه مطلب