نواندیشان | بهترین سایت علمی آموزشی کشور
تقریباً هیچ سازه‌ای بدون استفاده میلگرد ساخته نمی‌شود. از همین رو، دانستن مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی در شروع هر پروژه عمرانی، امری حیاتی است. در واقع، محاسبه دقیق مصالحی نظیر میلگرد، تیرآهن و بتن، پایه و اساس مدیریت هزینه و زمان در اجرای پروژه است.
نقش متره در تعیین مقدار میلگرد مصرفی
اولین قدم در اجرای پروژه های ساختمانی برآورد هزینه مصالح مورد نیاز در ساخت وساز است و بیشترین این هزینه ها نیز شامل مصالح فولادی و میلگرد می‌شود. در نتیجه برآورد میزان و قیمت میلگرد مورد نیاز جهت اجرای پروژه برای سازندگان از اهمیت خاصی برخوردار است. به عنوان مثال اگر بخواهیم بدانیم برای ساخت یک ساختمان دو طبقه به چه مقدار میلگرد نیاز داریم یا هزینه خرید میلگرد برای یک ساختمان بتنی دو طبقه چقدر است اهمیت اصطلاح “متره و برآورد” اینجا مشخص می‌شود. متره شاخص اندازه گیری مصالح مورد نیاز در اجرای یک پروژه است که بر اساس قوانین خاصی صورت می‌گیرد. بر اساس اطلاعات حاصل از متره، خرید میلگرد با سایز، نوع و طول مناسب انجام شده و بودجه‌بندی دقیق‌تری ممکن می‌شود.
مقدار میلگرد در هر متر مربع؛ اعداد میانگین
به طور متوسط، مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی برای یک ساختمان مسکونی بین 40 تا 60 کیلوگرم در هر متر مربع است. برای سوله‌های صنعتی این عدد به 60 تا 80 کیلوگرم و برای پل‌ها بین 80 تا 120 کیلوگرم متغیر است. در این میان، مقدار میلگرد در هر متر مکعب بتن معمولاً بین 75 تا 120 کیلوگرم برآورد می‌شود که بسته به نوع سازه و بارگذاری تغییر می‌کند.
عوامل مؤثر بر مقدار میلگرد مصرفی
در تعیین مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی، فاکتورهای زیر نقش دارند:
- نوع سازه (مسکونی، تجاری، صنعتی)
- تعداد طبقات
- نوع سیستم سازه‌ای (بتنی یا فلزی)
- کیفیت بتن
- بارگذاری‌های وارده (باد، زلزله، بار زنده)
- مقررات ملی و منطقه‌ای ساختمان
محاسبه میلگرد برای 100 متر زیر بنا
به طور تقریبی، برای یک ساختمان دو طبقه با اسکلت بتنی معمولی، چیزی بین 4 تا 5.5 تن میلگرد برای هر 100 مترمربع زیربنا نیاز است. این برآورد براساس استانداردهای معمول برای سازه‌های مسکونی انجام شده است. با افزایش تعداد طبقات یا نوع سیستم سازه‌ای، این مقدار تغییر خواهد کرد.
مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون
فونداسیون، مهم‌ترین بخش سازه از نظر تحمل بار است. به همین دلیل، مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی بیشتر از سایر بخش‌هاست. معمولاً فونداسیون حدود 30 تا 40 درصد از کل میلگرد مصرفی سازه را شامل می‌شود. برای محاسبه دقیق مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون، معمولاً از فایل‌های اکسل ریزمتره استفاده می‌شود که با وارد کردن ابعاد، مقادیر دقیق را ارائه می‌دهند.
جدول مصرف میلگرد در اجزای سازه
مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی بر اساس سیستم سازه‌ای
مقدار میلگرد مصرفی بر اساس سیستم سازه‌ای به‌شرح زیر است:
سازه با اسکلت بتنی
در اسکلت‌های بتنی، مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی به شرح زیر برآورد می‌شود:
- ستون‌ها: 35 تا 45 کیلوگرم در هر متر مکعب بتن
- کلی: 40 تا 55 کیلوگرم در هر متر مربع
در صورت استفاده از دیوار برشی یا قاب خمشی، این عدد به 35 تا 45 کیلوگرم کاهش می‌یابد.
سازه با اسکلت فلزی
در این نوع سازه‌ها، مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی به دلیل تمرکز بار در ستون‌های فلزی معمولاً بیشتر است. مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت فلزی برای هر متر مربع بین 45 تا 65 کیلوگرم است؛ اما در صورت استفاده از قاب خمشی، ممکن است به 65 تا 90 کیلوگرم در هر متر مربع نیز برسد.
مقدار میلگرد مورد نیاز برای سقف
مقدار میلگرد موردنیاز برای سقف در جدول زیر آمده است:
مقدار میلگرد در هر متر مکعب بتن
به طور متوسط، مقدار میلگرد در هر متر مکعب بتن در سازه‌های مسکونی حدود 75 تا 120 کیلوگرم است. این مقدار برای دال‌های بتنی توپر، ستون‌ها و تیرها متفاوت خواهد بود.
مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی ساختمان چهار طبقه
بر آورد مقدار میلگرد برای ساختمان چهار طبقه با اسکلت بتنی، برآورد مقدار میلگرد اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. در این حالت، برای هر طبقه با زیربنای 100 متر مربع، مقدار تقریبی مصرف میلگرد را می‌توان از ضرایب تجربی زیر به‌دست آورد:
- فونداسیون: 30 تا 40 کیلوگرم
- ستون‌ها: 20 تا 30 کیلوگرم
- تیرها: 20 تا 25 کیلوگرم
- دال‌ها و سقف‌ها: 10 تا 15 کیلوگرم
در مجموع برای ساختمان چهار طبقه، می‌توان گفت مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی به ازای هر 100 متر مربع حدود 18 تا 22 تن میلگرد خواهد بود. این مقدار به عواملی مانند نوع خاک، ابعاد سازه و سیستم باربر بستگی دارد.
مقایسه مقدار میلگرد مصرفی در سازه‌های مختلف
همان‌طور که مشاهده می‌شود، میزان مصرف میلگرد در اسکلت بتنی کمتر از اسکلت فلزی قاب خمشی است. همین موضوع باعث می‌شود که انتخاب اسکلت بتنی در پروژه‌های میان‌مرتبه و بلندمرتبه از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر باشد.
مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی
مقدار میلگرد مصرفی در فونداسیون اسکلت بتنی بر اساس نوع فونداسیون (نوار پی، رادیه، گسترده و…) و ویژگی‌های خاک محل احداث محاسبه می‌شود. برای این محاسبه از روابط استاندارد استفاده می‌شود که در آن‌ها عمق، عرض، و ضخامت پی در تعیین میلگرد مؤثر هستند. فرمول‌هایی که معمولاً برای محاسبه به‌کار می‌روند به شرح زیر هستند:
As 1min = ./..25× b × d
As 2min = (0/0018× b × h) / 2
در این فرمول‌ها:
b عرض پی (به میلی‌متر)
h ضخامت پی
d عمق مؤثر
اگر مقادیر به‌صورت زیر باشند:
b = 1500mm، h = 1000mm، d = 940mm
As1min = (0.0025 × 1500 × 940) / 2 = 3525 mm²
As2min = (0.0018 × 1500 × 1000) / 2 = 1350 mm²
تخمین مقدار میلگرد در هر متر مکعب بتن
در برآوردهای دقیق، مهندسان سازه از مقادیر استاندارد استفاده می‌کنند. یکی از این پارامترها، مقدار میلگرد در هر متر مکعب بتن است. این مقدار، بر اساس استانداردهای ملی و شرایط بارگذاری سازه بین 75 تا 120 کیلوگرم متغیر است. در پروژه‌های با اسکلت بتنی، مقدار میلگرد مصرف در اسکلت بتنی معمولاً بین 100 تا 150 کیلوگرم در هر متر مکعب بتن خواهد بود. این مقدار در پروژه‌های صنعتی یا خاص ممکن است به بیش از 200 کیلوگرم نیز برسد.
روش محاسبه هزینه میلگرد
برای برآورد هزینه تمام‌شده میلگرد، باید قیمت روز میلگرد را در بازار در نظر گرفت. فرض کنید قیمت میلگرد آریان فولاد امروز 35,000 تومان به ازای هر کیلوگرم است. حال اگر پروژه‌ای به 10 تن میلگرد نیاز داشته باشد:
تومان 10.000kg*35.000=350.000.000
بنابراین اطلاع از قیمت میلگرد و همچنین برندهای معتبر، لازمه برآورد دقیق هزینه است.
جمع‌بندی
در هر پروژه ساختمانی، تخمین و محاسبه مقدار میلگرد مصرفی در اسکلت بتنی (متروه و برآورد) نقشی حیاتی در موفقیت پروژه دارد. از جمله مزایای محاسبه دقیق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش ضایعات و هزینه‌های اضافی
- برنامه‌ریزی دقیق برای خرید مصالح
- پیشگیری از تأخیرهای ناشی از کمبود مصالح
نواندیشان تابع قوانین جاری کشور جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق مولفین و ناشرین است، چنانچه نسبت به محتوای این صفحه صاحب حق نشر هستید و درخواست حذف آن را دارد، خواهشمند است از طریق این لینک به ما اطلاع دهید.
