عملیاتهای مربوط به مخازن تحت فشار، مخازن مواد شیمیایی، تعمیر و بهرهبرداری از دستگاههای تحت فشار و… از جمله این فعالیتهایی هستند که نیاز به دریافت پروانه کار سرد از شرکت گاز دارند.
پروانه کار سرد چیست؟
جهت پرداختن به نحوه صدور پروانه کار سرد، تعریف اولیه کار سرد، حائز اهمیت است. به طور کلی، کار سرد شامل تمامی فعالیتهایی است که در آنها، احتمال ایجاد مخاطراتی از قبیل ضربه فیزیکی، اصطکاک و … وجود دارد. همچنین فعالیتهایی که در آنها حرارتی تولید و یا مصرف نمیشود؛ ولی به دلیل وجود گازهای سمی و مواد قابل اشتعال و انفجار، ایمنی کاهش مییابد در زمره این دسته از فعالیتها قرار میگیرند. در تمامی واحدهای صنعتی و یا محوطههای کارگاهی که کار سرد انجام میگیرد، میبایست ابتدا نسبت به دریافت مجوز کار سرد اقدام نمود.
فعالیتهای مشمول اخذ پروانه کار سرد
با کسب آشنایی نسبت به تعریف فعالیتهای سرد، در ادامه به شرح مشاغلی خواهیم پرداخت که دریافت پروانه کار سرد برای آنها الزامی می باشد. به طور کلی، عملیاتهای مربوط به مخازن تحت فشار، مخازن مواد شیمیایی، تعمیر و بهرهبرداری از دستگاههای تحت فشار و… از جمله این فعالیتها هستند.
از دیگر فعالیتهای مشمول اخذ پروانه کار سرد، میتوان به عملیاتهای جابهجایی و حمل مواد منفجره و اشتعال زا، مشاغل مرتبط با انبارهای مهمات، کانالهای فاضلابی، چاههای فاضلاب، تجهیزات مرتبط با تولید مواد شیمیایی اشاره کرد. لازم به ذکر است کلیه فعالیتهای مذکور، برای ایجاد ایمنی در کار، نیازمند تعدادی از افراد ناظر هستند که در صورت بروز هر گونه مشکل و یا پیشامدهای احتمالی، توانایی مقابله با خطرات را داشته باشند. با رعایت تمام نکات ایمنی در موارد بیان شده، میتوان برای اخذ مجوز کار سرد اقدام نمود.
مراحل دریافت پروانه کار سرد
در مرحله اول برای دریافت پروانه کار سرد، باید درخواست کتبی توسط سرپرست واحد، ارائه گردد. این درخواست، باید به امضا کلیه سرپرستان واحد تولیدی، سرپرست بخش مربوطه و فرد مسئول تعمیرات واحد مذکور برسد. در هنگام درخواست مجوز، باید از رعایت کامل مقررات و قوانین وضع شده در خصوص فعالیتهای سرد، اطمینان حاصل نمود. هنگام اخذ امضا از مسئولین ذیربط، محیط کار، باید از هر جهت آمادهسازی گردد. در ادامه، به بررسی مراحل آماده سازی محیط کار میپردازیم.
آمادهسازی محیط کار
جهت آماده نمودن محيطهای مرتبط با مخازن، تانکهای مواد شیمیایی و … باید آنها را از هرگونه مواد سمی و مضر پاک نمود. مخازن و ظروفی که حاوی مواد شیمیایی بودهاند، نیاز است به جهت ایجاد ایمنی، تحت آزمایشات مرتبط با سلامتی انسان قرار گیرند. انجام آزمایشات، این اطمینان را برای کارکنان و پرسنل بخش فراهم میآورد که به سلامتی آنها در حین انجام عملیات خدشهای وارد نمیگردد.
در فرایند اقدام جهت دریافت پروانه کار سرد، در مواردی که تجهیزات، حاوی گازهای سمی و بخارات مضر هستند، باید در اسرع وقت نسبت به زدودن آنها از محل کار، اقدام نمود. همچنین از به وجود آمدن هرگونه آسیبهای فیزیکی از قبیل ضربه و … به محمولههای حاوی مواد منفجره و اشتعالزا جلوگیری نمود. رعایت نکردن هریک از این نکات، در آماده سازی محل کار میتواند خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
سرپرست واحد صنعتی مذکور، باید تمامی مخاطرات احتمالی و راههای مقابله با آنها را برای کارکنان و پرسنل شرح دهد. همچنین باید تجهیزات ایمنی مورد نیاز جهت کار در محل را در اختیار تمام پرسنل قرار دهد.
قبل از ورود به داخل مخازن و ظروف، برای آمادهسازی جهت اخذ پروانه کار سرد، عملیات پاکسازی شامل شستشو دادن مخزن با آب، بخار دادن و تهویه هوای داخل مخزن باید به طور کامل انجام شود. کلیه تجهیزات الکتریکی مانند موتورهای نصب شده بر روی مخازن، چراغهای بازرسی و … باید مطابق با آخرین استانداردهای روز طراحی، ساخته و نصب شده باشند. این کار باعث جلوگیری از جرقه زدن و در نهایت ایجاد آتش سوزی در محل میگردد.
نکات قابل توجه در اخذ مجوز کار سرد
کلیه اشخاصی که نسبت به تایید و امضا پروانه کار سرد مبادرت میورزند، باید نسبت به تمامی مخاطرات احتمالی درج شده در پروانه اطمینان حاصل نمایند. در صورتی که علاوه بر موارد درج شده در پروانه، به مشکلات احتمالی دیگری مشکوک باشند، قبل از صدور مجوز میبایست نسبت به مرتفع نمودن آنها اقداماتی صورت گیرد.
در برخی از مشاغل و فعالیتها، نیازی به اخذ مدرک کتبی و پروانه کار سرد نبوده و صرفا کسب اجازه شفاهی و یا کتبی از مسئول ذیربط کفایت میکند. معمولا این فعالیتها، شامل مواردی هستند که در آنها، کارهای سرد، در مجاورت هوا و محیطهای غیر بسته صورت میگیرند. از جمله این فعالیتها، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پاکسازی راه آبها و فاضلابها در هوای آزاد و محیط غیرمسقف
- آببندی تجهیزات و شیرهای آنها
- سفت کردن مهرهها و …
- برداشتن درپوشهای فاضلابی و … در هوای آزاد
در موارد غیر از فعالیتهای فوق، برای دریافت پروانه کار سرد، باید میزان دقیق اکسیژن موجود در محیط بسته و همچنین گازها و سیالات مضر را اندازهگیری نمود. این کار، تضمین کننده سلامت هریک از پرسنل واحد فعال در حوزه کار سرد میباشد.
علاوه بر تمام این موارد، هر یک از حوزههای کاری فعالیت سرد، شامل تجهیزات ایمنی خاصی هستند که سرپرست بخش، وظیفه تهیه آنها را دارد. کارشناس ناظر، پس از بازدید از مجموعه، در صورت نیاز، تجهیزات بیشتری را پیشنهاد میکند که باید تهیه شوند. صدور مجوز کار سرد، منوط به رعایت این نکات و تهیه تجهیزات لازم است. پس از طی تمامی این مراحل، با تایید کارشناس، پروانه کار سرد برای واحد مذکور، صادر میگردد. باید توجه داشت که مدت اعتبار این مجوز، تاریخ درج شده روی آن است. پس از پایان مدت اعتبار، باید مجددا نسبت به اخذ پروانه و تمدید آن اقدام نمود.