راهنمای تخمین و کنترل نشست در معادن که نشریه شماره 758 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور است را به صورت PDF از لینک زیر میتوانید دانلود کنید.
پس از استخراج ماده معدنی در معادن زیرزمینی، اگر چه فضای استخراج شده را به صورت مصنوعی تخریب کرده و یا با مواد پرکننده، پر میکنند، اما به هر حال پس از گذشت زمان، این فضا متراکمتر میشود که پیامد آن، تغییر شکل طبقات رویی کارگاه استخراج است که گاه تا سطح زمین میرسد و اصطلاحا نشست زمین نامیده میشود. اگر چه نشست زمین به هر حال اتفاق میافتد اما باید با تمهیدات لازم مادار آن را کاهش داد تا از حد مجاز تجاوز نکند. شرح عوامل موثر در نشست و راههای کنترل و پیشبینی آن از جمله مسایل مهم استخراج معادن زیرزمینی است که مراحل مختلف آن در این نشریه شرح شده است.
فهرست مطالب راهنمای تخمین و کنترل نشست در معادن :
فصل اول: تعاریف و مفاهیم
- نشست
- جابجایی
- نیمرخ شیب
- شیب
- انحنا
- تنجش افقی
- پیچش
- تنجش برشی
- زاویه تأثیر
- زاویه تغییر شکل بحرانی
- زاویه شکست
- نقطه عطف
- شعاع تأثیر بزرگ
- طول حقیقی
- زاویه نشست کامل
فصل دوم: انواع نشست
- آشنایی
- نشست طبیعی
- نشست ناشی از عملیات استخراجی
- نشست ناشی از استخراج آب، نفت و گاز
فصل سوم: مکانیزمهای موثر در نشست
- آشنایی
- مشخصات هندسی ماده معدنی
- کیفیت سنگ درونگیر و ماهیت ماده معدنی
- مشخصات روباره
- رفتار زمینشناسی مهندسی
- تنشهای برجا
- درصد استخراج
- مشخصات جریان آبهای سطحی و زیرزمینی
- وسعت منطقه استخراج شده
- روش استخراج و نگهداری حفریات معدنی
- سرعت پیشروی جبههکار
- شیوه کنترل سقف
- زمان طی شده پس از استخراج
- حجم عملیات معدنی
فصل چهارم: مکانیزم نشست و ارتباط آن با روش استخراج
- آشنایی
- روش جبهه کار بلند
- روش جبهه کار کوتاه
- روش اتاق و پایه
- روش کارگاه و پایه
- روش انبارهای
- روش استخراج از طبقات فرعی
- روش کند و آکند
- روش کرسی چینی
- روش تخریب در طبقات فرعی
- روش تخریب تودهای
فصل پنجم: مکانیزم نشست در کانسارهای لایهای
- آشنایی
- مکانیزم جابهجایی در لایههای افقی
- مکانیزم جابهجایی در لایههای کمشیب
- مکانیزم جابهجایی در لایههای پرشیب
فصل ششم: روشهای پیشبینی نشست و جابهجایی
- آشنایی
- روشهای تئوری
- روش تابع نیمرخ
- روش تابع تاثیر
- روشهای تجربی
- مدلسازی فیزیکی
- مدلسازی عددی
فصل هفتم: روشهای اندازهگیری نشست
- آشنایی
- روشهای ابزاربندی و رفتارسنجی
- اندازهگیری حرکت لایههای زیرسطحی
- روشهای مبتنی بر نور و لیزر
- روشهای مبتنی بر رادار
فصل هشتم: آسیبهای ناشی از نشست
- آشنایی
- تاثیر نشست بر محیط زیست
- تاثیر نشست بر سازهها و تاسیسات
فصل نهم: روشهای کنترل نشست و خسارتهای ناشی از آن
- آشنایی
- روشهای مبتنی بر ملاحظات روش استخراج
- سازههای سطحی و زیرزمینی
فصل دهم: نشست در معادن متروکه
- آشنایی
- انواع نشست در محدوده معادن متروکه
- علت نشست
- کنترل نشست
- پیشبینی نشست سطح زمین
فصل یازدهم: نشست ناشی از حفر تونلهای کمعمق
- آشنایی
- علتهای نشست در اثر حفر تونل کمعمق
- عوامل موثر در نشست
- منحنی توزیع نشست
- نشست زمین در اثر حفر تونل با سپر
- تخریب و جابهجاییهای ایجاد شده در زمین در اثر تونلسازی
- روشهای کنترل نشست
- روشهای پیشبینی نشست زمین در اثر حفر تونلهای کمعمق