کتاب فضاهای باز شهری نوشته محمد نقیزاده که از منابع آموزشی شهرداریها بوده و نسخه الکترونیکی آن به صورت رایگان توسط سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور منتشر شده است را به صورت PDF از لینک زیر میتوانید دانلود کنید.
واژه فضا از واژههایی است که علاوه بر کاربردش در علوم نجوم و در آنچه که به قلمرو خارج از جو زمین مربوط است، در بسیاری از علوم و زمینههای فعالیتهای اجتماعی نیز واژهای کاملاً متداول است. امروزه معنای فضا نسبت به گذشته (از نظر فسلفی و فیزیکی) دگرگون شده، و علاوه بر آن، با رواج ترجمههای متون مرتبط، بار معنایی و فرهنگی این واژه نیز به فرهنگ ایرانی وارد شده است.
یکی از موضوعات مهم در ارتباط با مفهوم فضا این است که علاوه بر ویژگیهای کمی، میتوان صفات کیفی را نیز برای آن مطرح نمود. به بیان دیگر، ادراک فضا و یا مرتبی از فضا که توسط انسان ادراک میشود، تابع مباحث فلسفی و مأخوذ از جهانبینی و تفکری میباشد، که مفهوم و حقیقت فضا (مکان) را بیان میکنند. به هر حال، فضای شهری و معماری با فضای موردنظر ریاضیدانان و فیلسوفان، فقط از نظر لفظ مشترکاند، اما از جهت ادراکی و معنی ارتباط زیادی با یکدیگر ندارند.
سرفصلهای کتاب فضاهای باز شهری :
فصل اول: چیستی فضا و موضوعات مرتبط
- اهداف
- کلیات
- ویژگیهای معنایی و کیفی فضا
- وجه مادی و کمی فضا (کالبد)
- واژگان مرتبط
- مکان
- حجم
- زمان
- محله
- قرارگاه
- قلمرو
- جا
- سایر واژهها
- خلاصه
- خودآزمایی
فصل دوم: آشنایی با موضوعاتی مربوط به زندگی جمعی و فعالیتهای عمومی
- اهداف
- مقدمه
- رابطه جهانبینی، فرهنگ و تمدن
- اجمالی در مورد جهانبینی و مراتب آن
- اجمالی در مورد فرهنگ و وجوه آن
- اجمالی در مورد تمدن و اجزا آن
- مدنیت و جامعه مدنی
- شهروندی و شهر
- جهانی شدن و جهانی سازی
- توسعه پایدار
- شهر سالم
- مشارکت عمومی
- سرمایههای اجتماعی
- خلاصه
- خودآزمایی
فصل سوم: در چیستی فضاهای باز شهری و مصادیق آن
- اهداف
- مقدمه
- طبقهبندی محیط مصنوع
- فضاهای باز شهری و شیوههای طبقهبندی آنها
- فضای شهری
- مصادیق فضاهای شهری
- فضاهای عمومی
- فضاهای سبز
- فضاهای طبیعی
- فضاهای باز خصوصی
- مقایسه فضاهای مختلف
- خلاصه
- خودآزمایی
فصل چهارم: در اهمیت فضاهای باز شهر و عملکرد آن
- اهداف
- مقدمه
- اهمیت فضاهای باز شهری
- عملکردهی اصلی فضاهای باز شهری
- عالیترین عملکرد: ظهور وحدت جمعی و اجتماعی
- انواع اطلاعرسانی
- عملکرد هنری در فضاهای باز شهری
- رفع نیازهای انسانی
- پیادهمحوری و پیادهمداری
- امکان برپایی آیینها
- مصادیق فضاهای باز شهری
- خیابانها
- میدانها
- جلوخانها و ورودیها
- میدانچهها و مراکز محلات
- پارکها
- محوطههای باز کاربریهای عمومی
- باغها و مزارع
- زمینهای ساخته نشده
- فضاهای باز خاص خودرو
- قبرستانها
- آبها
- خلاصه
- خودآزمایی
فصل پنجم: فضاهای باز شهری و تجارب شهرسازی
- اهداف
- مقدمه
- تجارب تاریخی
- نمونههایی از تمدن ایرانی
- نگاهی به تجارب غیرایرانی
- تجارب معاصر
- تجربههای ایرانی
- نگرشی کوتاه به تجارب غیرایرانی
- خلاصه
- خودآزمایی
فصل ششم: ویژگیهای فضای شهری مطلوب
- اهداف
- مقدمه
- مراتب ادراک انسان از فضا
- دریچههای ارتباط انسان با پیرامونش
- حس لامسه (بساوایی)
- حس شامه (بویایی)
- حس سامعه (شنوایی)
- حس باصره (بینایی)
- زمینهها و عوامل تحلیل و ادراک انسان از پیرامونش
- سابقه ذهنی
- تداعی معانی
- ویژگیهای فرهنگی
- خاطرههای جمعی
- صفات اصلی فضای باز شهری مطلوب
- زیبایی
- جاذبه
- روزآمدی
- ایمنی و امنیت
- راحتی، آسایش و آرامش
- دسترسی آسان
- مقیاس انسانی
- هویت
- پاسخگویی به نیازهای فرهنگی جمعی
- تقویت حس وحدت در جامعه
- حضور انسان
- مجاورتهای فرهنگی تفریحی
- دلپذیری
- ارتباط منطقی فضاهای شهری یک شهر
- پیادهمداری
- خلاصه
- خودآزمایی
نواندیشان تابع قوانین جاری کشور جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق مولفین و ناشرین است، چنانچه نسبت به محتوای این صفحه صاحب حق نشر هستید و درخواست حذف آن را دارد، خواهشمند است از طریق این لینک به ما اطلاع دهید.