مهارتهای موردنیاز برنامه نویس برای ورود به بازار کار حرفهای که فراتر از تخصص در حداقل یکی از زبانهای برنامه نویسی است، در این مطلب از نواندیشان آورده شده است.
ورود به بازار کار هر شغلی، علاوه بر دانش فنی و تخصصی، نیازمند مهارتهای خاصی هست که به فرد برای سریعتر و بهتر جذب شدن در بازار کار کمک میکند. برنامه نویسی هم از این قاعده مستثنی نیست. برنامه نویس پس از آموزش برنامه نویسی که میتواند از آموزشهای فرادرس استفاده کند و گذراندن مراحل یادگیری یک یا چند زبان برنامه نویسی میتواند دانش تخصصی برای ورود به بازار کار را کسب کند. اما پس از آن با استفاده از مهارتهای جانبی است که میتواند سریعتر پیشرفت کرده و شرایط کاری مناسبی را برای خود فراهم کند و در این شرایط اقتصادی و بازار رقابتی که وجود دارد، از سایرین پیشی بگیرد. قبل از پرداختن به این مهارتها، ابتدا مقدماتی در زمینه برنامه نویسی و ماهیت کار برنامه نویس بیان میشود.
برنامهنویس چه کاری انجام می دهد؟
شاید در یک تعریف ساده بتوان گفت برنامه نویس کسی است که با نوشتن کدهای لازم برای سیستمهای دارای پردازنده و سیستم های هوشمند از جمله کامپیوتر، به آنها میگوید چه کاری را چه زمانی و چگونه انجام دهد. امری که نیازمند تحلیل و پیاده سازی فرآیند انجام کار توسط برنامه نویس میباشد. در واقع ماهیت کار یک برنامهنویس با کدهایی که می نویسد خلق کردن است. خلق کردن یک اثر مناسب هم نیازمند خلاقیت می باشد. پس داشتن استعداد، علاقه و خلاقیت در کنار دانش تخصصی برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس موفق ضروری است.
مهارتهای موردنیاز برنامه نویس جهت ورود به بازار کار :
1- داشتن تفکر تحلیلی و قدرت حل مسئله
یکی از مهمترین مهارتهایی که یک برنامه نویس به آن نیاز دارد، داشتن تفکر تحلیلی و قدرت تجزیه و تحلیل مسائل و حل کردن آنهاست. در واقع بدون این مهارت، برنامه نویس تبدیل به یک اپراتوری خواهد شد که فقط قابلیت پیادهسازی کدهای برنامهنویسی را خواهد داشت که از اون خواسته شده است. معمولا الگوریتمهای مختلفی برای رسیدن به یک نتیجه وجود دارد، اما تفکر تحلیلی باعث می شود که بتوانید بهترین الگوریتم را انتخاب کرده و پیاده سازی کنید.
یک برنامه نویس در طول نوشتن برنامه شاید با مشکلات و چالشهای جدیدی روبرو شود. اگر نتواند این مسائل تحلیل کند و یک راه حل مناسب و بهینه برای آنها پیدا کند، عملا نمیتواند از دانش کدنویسی که دارد استفاده کند. به همین دلیل فعالیتهای او به نوشتن یک سری کدهای تقریبا تکراری و خروجیهای نسبتاً مشخص، محدود خواهد شد. به همین دلیل یا نمیتواند جذب بازار کار شود یا خیلی زود از این بازار کنار زده خواهد شد.
برعکس، برنامه نویس موفق نه تنها توانایی تحلیل و حل مسائل را دارد، بلکه خودش به دنبال چالشها و مسائل جدیدتر و بزرگتر و یافتن راهحل برای آنها میباشد تا هم توانایی خود را افزایش دهد و هم تمرینی برای ذهن تحلیلگرش باشد. و اغلب از اینکار لذت میبرد. حل یک مسئله ممکن است چند روز به طول بیانجامد ولی به دلیل علاقهای که دارد و نتیجهای که به دنبال آن است، اینکار را انجام میدهد.
2- جستجوگر حرفهای باشد
یکی دیگر از مهارتهایی که به برنامه نویس کمک میکند تا بیشتر و سریعتر پیشرفت کند، توانایی او در جستجو کردن است. پیاده سازی یک برنامه پیشرفته از صفر تا 100 کاری بسیار دشوار است که برنامه نویس در طول نوشتن آن شاید با مسائل و مشکلات زیادی مواجه شود که حل کردن تمامی آنها در طول یک پروژه، هم بسیار سخت و هم بسیار زمانبر میباشد. اما اینترنت یک دانشگاه مجازی با انبوهی از اطلاعات و آموزشهای مختلف در زمینه های متفاوت است. فقط کافیست برنامه نویس بتواند جستجوی مناسبی انجام دهد و راه حل بسیاری از مسائل را از این طریق بدست آورد که در صرفهجویی در زمان نیز بسیار حائز اهمیت است.
3- همیشه در حال یادگیری باشد
علاقه به یادگیری در هر زمان را میتوان یک مهارت عمومی برای تمام مشاغل حرفهای دانست که برنامه نویسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. هیچ دانشی همواره راکد و بسته نیست و روز به روز در حال پیشرفت و توسعه است. بنابراین برنامه نویس باید همیشه کنجکاو باشد و روحیه یادگیری داشته باشد تا بتواند خودش را با دانش روز آپدیت کرده و در کورس با سایر برنامه نویسان جا نماند. به عنوان مثال شما وضعیت برنامه نویسی و زبانها و پلتفرمهای برنامه نویسی 10 سال قبل با الان را مقایسه کنید تا متوجه پیشرفت سریع و قابل توجه این حرفه شوید. در زمینه یادگیری میتوانید از آموزشهای برنامه نویسی که در سایت فرادرس ارائه شده است، استفاده کنید.
4- با یک یا چند زبان برنامه نویسی مکمل آشنا باشد
قطعاً هر برنامه نویس روی یک یا چند زبان برنامه نویسی مرتبط، مسلط است. اما برای موفقیت در کنار این تسلط لازم است که با چند مفهوم یا زبانهای برنامهنویسی مرتبط و گاهاً مکمل هم آشنا باشد. به عنوان مثال برنامهنویسی که روی زبان های html و css و php مسلط است و به دنبال طراحی سایت است، نیاز دارد تا با برخی مفاهیم نیز آشنا باشد. در خیلی از بخشها نیاز است تا از javascript برای کدنویسی استفاده شود که لازم است تا حدی زیادی با این زبان نیز آشنا باشد. یا آشنایی با مفاهیم و اصول سئو نیز ضروری است تا بتواند در پیادهسازی کدها این اصول را رعایت نماید. همچنین آشنایی با api ها در توسعه سایت کمک خواهد کرد. البته آشنایی با پایگاه دادههای sql و no sql هم برای پیادهسازی یک سایت داینامیک و پویا، ضروری است.
حتی شاید در موقعیت شغلی که قرار دارد و به دلیل وجود تیم همکاری، برنامه نویس فقط بخش مربوط به خود را انجام دهد و نیازی نباشد به تنهایی تمام کدها را پیاده سازی کرده و تمامی کدهای php و javascript و … را خودش بنویسد، اما بهتر است حداقل با اصول اولیه آنها آشنا باشد تا بتواند همکاری بهتر و سازگارتری را داشته باشد. پس یک متخصص php میتواند با مشاهده آموزش زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت و آموزشهای مرتبط دیگر، در کار خود حرفهایتر شود.
5- انعطاف پذیر باشد و کار تیمی بلد باشد
اگرچه برخی از برنامه نویسان که برنامه شخصی خودشان را مینویسند، چندان نیازمند به کار تیمی نباشند، اما جهت ورود به بازار کار حرفهای نیاز است تا کار گروهی را بلد باشند. در بسیاری از پروژههای بزرگ، تقسیم کار بین بخشهای متفاوت پروژه صورت گرفته و به هر برنامه نویس بخشی از آن واگذار میشود. به همین دلیل برنامهنویس باید بتواند با بقیه در یک کار گروهی همکاری نماید تا به یک نتیجه واحد برسند. گاهی اوقات لازم است انعطافهایی را نه تنها در رفتار خود در ارتباط با همکارانش داشته باشد، بلکه لازم است این انعطاف را در کدنویسی خود نیز داشته باشد و بتواند از ساختار کلانی که تعریف شده پیروی کند.
جدای از اینکه در انجام پروژههای بزرگ که چند برنامه نویس با هم همکاری میکنند و کار تیمی حائز اهمیت است، گاهی اوقات در کارهای فردی هم این مهارت ارتباطی میتواند بسیار کمک کند. همانطور که قبلا هم ذکر شد برنامه نویس در طول پروژه ممکن است با مسائل متخلفی روبرو شود که نیازمند یافتن راهحل برای آنها میباشد. مهارتهای ارتباطی به او کمک میکند تا برخی از این مسائل را بتواند با کمک گروه و همفکری با دیگران حل کند و همینطور در حال مسائل سایر اعضای گروه با آنها همفکری کند. این باعث میشود افراد بتوانند از تجربیات یکدیگر به بهترین شکل استفاده کنند و به نحو بهتری کارها را پیش ببرند.
6- پشتکار داشته باشد و مدام در حال تمرین باشد
برنامه نویس هرچقدر که دانش تخصصی بالایی داشته باشد و بتواند مسائل مختلفی را تحلیل کند و راه حلی برای آنها پیدا کند، اما تا وقتی تمرین نکند، این دانش و توانایی چندان موثر نخواهد بود. با تعریف مسئله و انجام آن و تمرین کردن است که یک برنامه نویس می تواند موفق شده و در حرفهای تر شود. در تمرین، برنامه نویس می تواند بسیاری از خطاهای خودش را بهبود ببخشد و کدهای خود را بهینهتر کند. پس تمرین علاوه بر اینکه میتواند سرعت انجام کار را افزایش دهد، بلکه میتواند منجر به یادگیری بیشتر هم شود.
جمعبندی و نتیجهگیری
همانطور که ذکر شد، برنامه نویسی علاوه بر فرا گرفتن یک زبان برنامه نویسی و تخصص در آن، نیازمند مهارتهای جانبی دیگری جهت پیشرفت هرچه بیشتر در این حرفه میباشد. برنامه نویس علاوه بر استعداد و علاقهای که دارد، باید دارای تفکر تحلیلی، خلاق، یادگیرنده، انعطافپذیر باشد و بتواند با جستجوهای حرفهای، پشتکار و روحیه کار تیمی، به حل مسائل مختلف و بهینهسازی کدهای خود بپردازد و روز به روز در این زمینه پیشرفت کند. پس اگر به صورت حرفهای وارد بازار کار برنامه نویسی نشدید، پیشنهاد میکنم در قدم اول به آموزشهای برنامهنویسی فرادرس مراجعه کنید و با افزایش دانش و تخصص خود و بهبود این مهارتها بتوانید به یک برنامه نویس موفق تبدیل شوید.