زن در جستجوی رهایی

ازاواخر قرن ۱۹ واوایل قرن ۲۰ ،آن زمانی که دیوارهای جوامع فیودالی به شدت در حال فروپاشی وروند بی برگشت زوال وامحاء مناسبات تولید فیودالی آغاز گشته بود وبنیادهای نظام جدید در بخش وسیعی از پهنه گیتی در حال نضج وگسترش بودند مسیله زنان وحضورشان در جامعه نوین ومناسبات تولیدی آن ونقش وجایگاه اجتماعی شان به موضوعی جدی وقابل توجه والبته گرهی هم تبدیل شد که تاکنون همچنان ادامه دارد .
اگرچه الزامات مناسبات سرمایه داری از سویی حضور زنان در عرصه های اقتصادی به عنوان نیروی کار ارزان وکار روزمزدی برای رونق بخشی نیاز سرمایه داری نیاز سرمایه داری را طلب می کرد واندک اندک درهای محیط کار رابه روی آنان می گشود ،اما از سویی دیگر اندیشه های ارتجاعی روبنای نظام قبلی ،که اکنون درسیستم جدید به نوعی فعال مایشاء شده بود با گسترانیدن دایره فعالیت زنان در عرصه های اجتماعی وکاربرد توانمندی های آنان در بازسازی جامعه مخالفت وجامعه را از بخش قابل توجهی از تواناییهای نیمی از جمعیت خود محروم می کرد .درست در همین نقطه گرهی بود که پایه های مادی وواقعی جنبش زنان برای حل ورهانیدن یقه جامعه ازاین تناقض اجتماعی شکل گرفت که تاامروز به پیش می رود .
زنان ازهمان بامدادان شیوه تولید سرمایه داری در عرصه های کاروفعالیت اجتماعی رنج استثمار به غایت وحشیانه تری رابه نسبت مردان بر دوش داشته اند .زنان در این سیستم به عنوان نیروی کار ارزان وبه منظور برقراری توازن در تناسب نیروی کار لازم در جامعه مورد سوءاستفاده سرمایه داری قرار گرفته اند .این از سویی دیگر به شدت با ممانعت ومحدودیت های اجتماعی ،همچنین با ستم وتبعیض فزاینده ای روبرو بوده اند. اینچنین است که می بایست از طرفی همگام با مردان هم سرنوشت خود در محیط های کار برای احقاق حقوق اقتصادی شان قدم به پیش بگذارند ،واز طرفی دیگر برای کسب حقوق به شدت پایمال شده اجتماعی شان وستاندن حق آزاد زیستن وبه رسمیت شناخته شدن هویت وشخصیت مستقل خود در هم عرصه های اجتماعی برزمند.
به این ترتیب زنان ازهمان ابتدا رنج ستم مضاعف تری را بر دوش دارند که می بایست نقطه پایانی برآن نهاده شود .این کشمکش تاریخی واین معضل اجتماعی مدار مبارزه ای قرار گرفته است که روی به جلو دارد ،نقطه پیشرفت وتکامل اجتماعی هر جامعه ای را می توان به نسبت پس وپیشرروی این کانون مبارزه محک زد ،زیرا که این جنبش با توجه به علل ،انگیزه ها وواقعیت های مادی ومطالبات آن درکلیت خوداز خصلت بسیارقوی دموکراتیک برخوردار است .نمی توان از دموکراسی در جامعه ای سخن گفت در حالی که زنان آن جامعه مورد آزار وتبعیض جنسی قرار دارند ،نمی توان جامعه ای را آزاد ورها دانست در حالی که نیمی از پیکره آن جامعه خود اسیر ودر رنج است .
کلارازتکین ازبنیانگذاران جنبش انقلابی زنان خود ازرهبران برجسته جنبش کمونیستی آلمان وانترناسیول دوم بود- به همت وتلاشهای پیگیرانه وی وهم قطارانش روز ۸ مارس به عنوان روز جهانی زن شناخته شد ،این خود تاثیر به سزایی در شناساندن موضوع زن وجایگاه آن در سازماندهی سیستم اجتماعی وطرح مسیله ستم جنسی ،نابرابری وتبعیضی که نسبت به آنان روا می دارد ،داشته است ودارد.
روز ۸ مارس روزیادمان وسالروزبه گلوله بستن کارگران زن امریکایی در سال ۱۸۷۵ بودکه برای احقاق حقوق وطرح مطالبات خود به میدان آمده بودند . اینان به همین خاطر از سوی پاسداران سرمایه به خاک وخون غلتیده شدند اما تاثیر این روز ونقش بلا منازع آن در به حرکت درآوردن وبه میدان کشیدن موج عظیم جنبش زنان همچنین تا به امروز ادامه دارد .
جنبش زنان در طی این ۱۳ دهه گذشته ودرسایه از خود گذشتگی وحضور یکپارچه زنان وبالارفتن سطح خود آگاهی عمومی درون جنبش بسیار بالنده وپیش رونده خاکریزهای بسیاری را پشت سر گذاشته است .این جنبش حق طلبانه با وجود کاستی ها ،پراکندگیها وعلیرغم تلاشهای بی وقفه ای که برای به انحراف کشاندن ومحدود کردن افقهای آن وبه اصطلاح غیر سیاسی کردن مطالبات وخواستهایشان صورت می گیرد ،باز هم رون این جنبش بالنده وروبه رشد لگام ناشدنی همچنان به پش می رود وتوانسته است علی رغم همه این دست اندازیها دستاوردهای بزرگی رادر بخش وسیعی از جهان کسب کند که به هیچ وجه با دهه های ما قبل خود قابل قیاس وارزیابی نیست .
حق کار، حقوق یکسان درمقابل کار یکسان ،حق رای ،حق مرخصی های دوران بارداری ،امنیت شغلی وآزادیهای اجتماعی ،سیاسی، فرهنگی و…ازجمله حقوقی هسنتد که در برخی از کشورهای غربی به دست آمده است .حقوقی که زنان نیمه امل قرن ۲۱ وحتی بخشهای وسیعی از همین دنیای امروزوبه ویژه کشورهای عقب مانده به خواب هم ندیده اند .این تنها به مدد فعالیتهای سازمان یافته وحضور یکپارچه خود زنان به درجه اولی وپشتیبانی همه جانبه نیروهای ترقی خاه جامعه ممکن شده است .البته ازاین نمونه ذکرشده نباید این درک متبادر شود که زنان این جوامع به حقوق کامل خود دست یافته اند .

ادامه مطلب