نواندیشان | بهترین سایت علمی آموزشی کشور
شکاف دیجیتالی
تحول بسیار اساسی گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی که در نتیجه دسترسی به فن آوریهای اطلاعات و ارتباطات بوقوع پیوسته ،دگرگونی ژرفی را در زمینه های اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی جوامع بوجود آورده تا جائیکه قرن بیست و یکم بنام قرن اطلاعات و ارتباطات نام گذاری شده است.
از دیگرسو نامتوازن بودن دسترسی به فن آوری های فوق در جوامع مختلف و طبقات اجتماعی متفاوت باعث بوجود آمدن فاصله بین جوامع و طبقات گردیده که در اصطلاح به شکاف دیجیتالی موسوم گردیده است.
اتحادیه بین المللی مخابرات(ITU) که مسئولیت تدوین مقررات،استاندارد سازی، هماهنگی و توسعه مخابرات بین المللی را بعهده دارد از دهه پایانی قرن بیستم وهمزمان با تحولات فوق علاوه بر انجام وظایف یاد شده برنامه ریزی در جهت کاشش شکاف دیجیتالی و کمک به کشورهای در حال توسعه در این زمینه را بعهده گرفته است.
اهمیت موضوع و گستردگی طیف بخش های تاثیرپذیر از تحول فوق تفکر تاسیس مجمع جهانی جامعه اطلاعاتی را در کنفرانس سران مختار ITU در سال 1998 پایه ریزی نمود که منجر به صدور قطعنامه و ارائه پیشنهاد به سازمان ملل در این زمینه گردید.
تاسیس مجمع جهانی جامعه اطلاعاتی(WSIS) با هدف بررسی راهکارها و تدوین راهبردهای لازم در جهت کاهش شکاف دیجیتالی و دعوت از کلیه نهادهای وابسته به سازمان ملل جهت مشارکت در این فرآیند و برمبنای قطعنامه شماره A/RES/56/ 183 مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تاریخ 21 دسامبر 2001 تصویب گردید.
ساختار ITU براساس همکاریهای بین المللی
اتحادیه بین المللی مخابرات وظایف و اهداف خود را در سه بخش ارتباطات رادیویی ، استانداردسازی مخابرات و توسعه مخابرات سازماندهی و مدیریت می نماید. در هربخش عناصر زیر جهت اتخاذ تصمیمات لازم و صدور قطعنامه های مربوطه ارائه مشورتها و رهنمودهای لازم به مدیران دفاتر سه گانه و دیگر عوامل موثر در انجام فعالیت ها و انجام مطالعات و بررسیهای لازم و تهیه توصیه نامه های مربوطه وجود دارند.
کنفرانسها و مجامع جهانی
گروههای مشورتی
گروههای مطالعاتی
همواره بحث جامعه اطلاعاتی با بحث‌های جامعه فوق مدرن، جامعه پست مدرن و جامعه فراصنعتی قرین بوده و با توجه به رشد تکنولوژی ارتباطات و نیز اهمیت و ارزش اطلاعات ابعاد این بحث روز بروز گسترده تر و جدی تر شده است.
جامعه‌ای که در آن کیفیت زندگی، همانند چشم‌اندازهای تحول اجتماعی و توسعه اقتصادی، به میزان رو به تزایدی به اطلاعات و بهره‌برداری از آن وابسته شده، جامعه اطلاعاتی می‌گویند.
همان‌طور که خون مهم‌ترین عنصر حیات انسان است اطلاعات نیز خون جامعه اطلاعاتی محسوب می شود چون در جهان هستی همه چیز در حال تغییر و تحول است. شتاب افزایش اطلاعات در جامعه اطلاعاتی، شتابی تند شونده است که توقف و کندی در آن راه ندارد زیرا در غیر این صورت جامعه از حرکت ایستاده و خواهد مرد.
جامعه اطلاعاتی، جامعه‌ای بدون مرز است که انسان‌ها می‌توانند صرف نظر از نژاد، ملیت، زبان، مذهب و هر اختلاف دیگری با یکدیگر تعامل کنند لذا این جامعه فراملیتی و بین المللی است. سازمان‌هایی مانند سازمان ملل، سازمان حقوق بشر، پزشکان بدون مرز، سازمان حمایت از کودکان و دیگر سازمان های غیردولتی (NGO) را می‌توانیم نمونه‌هایی ابتدایی از جامعه جهانی بدانیم. در خانواده جهانی، اصل بر تکامل شخصیت و شکوفایی استعداد‌های انسان است به عبارت دقیق‌تر، انسان سالاری محور این جامعه است.
در بررسی استانداردهای جامعه اطلاعاتی می بینیم که الگوهای زندگی عادی و شغلی، اوقات فراغت، نظام آموزشی، اطلاع رسانی و عرصه داد و ستد مشخصاً از توسعه و پیشرفت اطلاعات و دانش فنی توزیع و تولید آن متاثر است. کارشناسان این تحولات را نشات گرفته از رشد فزاینده تولید انبوه اطلاعات در طیف گسترده و فراوانی رسانه های جمعی که اکثر آنها نیز به صورت الکترونیکی ظهور می یابد می دانند. کارشناسان جامعه اطلاعاتی را جامعه ای می دانند که در آن ارتباطات، عامل انتقال دهنده واقعی برای ایجاد تغییر و تحول در هر فرد به منظور دستیابی عملی به اطلاعات است.
تعاریف و تقسیم بندی‌های دیگری نیز می‌توان برای جامعه اطلاعات یافت بعنوان مثال وبستر (F.Webster) نویسنده کتاب نظریه‌های جامعه اطلاعاتی پنج تعریف را که هر کدام معیاری برای تشخیص جامعه نو عرضه می‌کنند ارائه نموده است که عبارتند از:
در تعریف تکنولوژیک از جامعه اطلاعات بر جوهر انگاری برای تکنولوژی ارتباطات (hypostatization) تاکید شده است. وبستر تعریف تکنولوژیک از جامعه اطلاعات را بیشتر مورد توجه قرار داده و به نقد آن پرداخته است. بعنوان مثال اینکه چگونه ممکن است چیزی را به عنوان پدیده‌ای غیراجتماعی (تکنولوژیک) مدنظر قراردهیم و سپس بگوئیم دنیای اجتماعی را تعریف می‌کند؟ او همچنین پارادوکس‌های تعریف مبتنی بر تکنولوژی از جامعه اطلاعاتی را یادآور شده است. مثل اینکه ما به چه مقدار تکنولوژی اطلاعات نیازمندیم تا یک جامعه اطلاعاتی مشخص شود؟
متن کامل این مطلب آموزشی را در 55 صفحه با فرمت pdf از لینک زیر دانلود کنید.
