شاخص نیکبختی (بهزیستی) شهری (City Prosperity Index) یکی از شاخصهایی است که توسط سازمان ملل تهیه شده و 58 شهر را ارزیابی میکند که متأسفانه شامل شهر تهران نمیباشد.
مؤلفههاي تشکیلدهنده اين شاخص تلفيقي عبارتاند از: بهرهوري، توسعه زیرساخت، کیفیت زندگی، عدالت و شمولیت اجتماعی، پایداري محیط زیستي، حکمروایی و قانونگذاري. مأموریت این شاخص ارائه رویکردي سیستمی از شهر، ایجاد و درک روابط متقابل بین ابعاد مختلف توسعه شهری با استفاده از ابزارهای تحلیلی جدید و مبتنی بر شاخصهای مکانی است. همچنین به مقامات شهری، مقامات محلی و ذینفعان ملی این امکان را میدهد تا برنامههای کلان و قابل اندازهگیری طولانی مدت را برای شهرهای خود تهیه کنند.
مولفههای شاخص نیکبختی (بهزیستی) شهری
مؤلفههاي تشکیلدهنده شاخص نيکبختي (بهزيستي) شهري در تصوير زیر نمایش داده شده است. این معیارها عبارتاند از: بهرهوري، توسعه زیرساخت، کیفیت زندگی، برابري و شمول اجتماعی، پایداري محيط زيستي، مقرراتگذاري و حکمروایی شهري. این شاخص به عنوان شاخص کامیابی شهری نیز شناخته میشود.
نماگرهای رکن بهرهوری
- تولید سرانه شهر
- نرخ وابستگی جمعیت سالمند
- تراکم اقتصادی
- نرخ بیکاری
نماگرهای رکن زیرساخت
- سرپناه مناسب
- دسترسی به آب مناسب
- تراکم پزشکان
- دسترسی به اینترنت
نماگرهای رکن کیفیت زندگی
- نرخ امید به زندگی در بدو تولد
- نرخ مرگومیر زیر 5 سال
- نرخ باسوادی
- میانگین سنوات تحصیل
- نرخ خودکشی
نماگرهای رکن برابری و شمول اجتماعی
- ضریب جینی
- نرخ فقر
- خانوارهای زاغهنشین
- نرخ بیکاری جوانان
- برابری در برخورداری از تحصیلات متوسطه عادلانه
شهرهای هدف ارزیابی و دفاتر نمایندگی موسسه
از جمله شهرهای بررسی شده این سازمان در آسیا شامل ابها، آلماتی، بانکوک، جاکارتا، کراچی، کاتماندا، مانیلیا، اوزاکا، توکیو ایروان و اولان باتور بوده است. همانطور که پیشتر اشاره شد، این شاخص تهران را ارزیابی نمیکند. نقشه پراکنش دفاتر واحد اسکان بشر سازمان ملل در قالب تصوير زیر نشان شده است. درخور یادآوری است که این واحد در ایران و تهران نیز نمایندگی دارد.