جزوه سم شناسی محیط که توسط دکتر روح اله دهقانی برای مقطع کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط در دانشگاه علوم پزشکی کاشان تهیه شده است را به صورت PDF از لینک زیر میتوانید دانلود کنید.
دانش زهرشناسي در دوران كنوني مانند گذشته از توجه ويژهاي برخوردار است. تخمين زده شده است كه هم اكنون انسانها در محيط زندگيشان با 60000 نوع زهر در تماس هستند و هرساله هم بر تعداد آنها افزوده ميگردد. با توجه به نقش روز افزون داروها و سموم در صنايع، كشاورزي، داروسازي، پزشكي و محيط زيست و آثار مخربي كه تماس با آنها براي انسان و محيط زندگي ممكن است بوجود آورد و نيازهاي روزافزون جامعه و پيشرفت دانش و فنآوري در رشته بهداشت محيط ايجاب مينمايد كه برنامه آموزشي نيز متناسب با اين تغييرات متحول شده و پاسخگوي نيازهاي جامعه باشد. سم شامل هر ماده شيميايي و غير شيميايي ميشود كه در صورت برخورد موجودات زنده با آن، آثار و عوارض سو، بدنبال داشته باشد.
فهرست مطالب جزوه سم شناسی محیط :
فصل اول: سم شناسی (Toxicology)
- سمشناسي و شاخههاي آن
- راههاي تماس با مواد سمي
- ورود آلودهكنندهها به محيط
- تفاوت زهر-دارو و غذا
- مسموميت
- مسموميت حاد
- مسموميت مزمن
- تقسيمبندي مسموميتها
- ميزان سميت سموم
- برچسب آفت كشها مطابق با استاندارد EPA
- راههاي ورود مواد شيميائي و سموم به بدن انسان
- مسموميتهاي گوارشي
- مسموميتهاي تنفسي
- مسموميتهاي تماسي
- مسموميتهاي تزريقي
- طبقهبندي مخاطرات شيميايي محيط براساس مكانيسم عمل در انسان
- محركها
- عوامل فيبروتيك دستگاه تنفس
- خفهكنندهها
- آلرژنها
- سموم متابوليك
- موتاژنها
- تراتوژنها
- سرطانزاها
- سرنوشت مواد شيميايي محيطي بعد از ورود به بدن انسان
- انتشار سموم در بدن
- متابوليسم
- دفع
- ذخيرهسازي
- سينرژيسم و پيشبرنده
فصل دوم: آفت كشها و تقسيمبندي آنها
- فرمولاسيون آفت كشها
- تاريخچه استفاده از سموم حشره كش
- گروه ارگانو كلره
- د.د.ت
- نحوه اثر سموم ارگانوكلره
- اندوسولفان
- كلردان
- ليندين
- تركيبات اورگانو فسفره
- ديازينون
- مالاتيون
- پاراتيون
- فنيتريتيون
- نحوه اثرسموم فسفره آلي در بدن
- كارباماتها
- كارباريل
- پروپوكسور
- نحوه اثرسموم كارباماته در بدن
- سموم پيرتروئيد
- نحوه اثر سموم پيروتروئيدها
- دلتامترين
- سايفلوترين
- بيوآلترين
- تترامترين
- پرمترين
- سي هالوترين
- باقيمانده سموم در فرآوردههاي حيوانات
- موش كشها
- موش كشهاي آنتي گواكولانت
- برومتالين
- جونده كش معدني
- حشره كشها و جونده كشهاي تدخيني (فوميگانتها)
- هيدروژن سيانيد
- متيل برومايد
- فستوكسين
- آلومينيوم فسفايد
- سيانيد سديم
- منيزيم فسفايد
- دي اكسيد گوگرد
- سينرژيستها
- روغن امولسيون شونده (ولک)
- سموم جديد
- ميزان مصرف آفت كشها در كشورهاي مختلف
فصل سوم: آفت کشها و سلامتی انسان
- آفت كشها و سلامتي انسان
- آفت كشها و سيستم توليد مثل در انسان
- اثرات آفت كشها در ايجاد ناهنجاري مادر زادي
- آفت كشها و بيماريهاي عصبي
- آفت كشها و بيماريهاي تنفسي
- آفت كشها و بيماريهاي پوستی
- آفت كشها و سرطان
- فاجعه ناشي از مصرف سموم دفع آفات در ايران و جهان
- بروز مقاوت در آفات در اثر كاربرد سموم
- اثرات سم در كارگران
- نحوه استفاده آفت كشهاي شيميائي
- آفت كشها در غذا و ميوه
- دوره كارنس
- معيار تعيين مقدار سم در غذا
- انباشت زيستي
- اندازهگيري آفت كشها
- زيستسنجي آفت كشها
- سرنوشت آفت كشها در محيط زيست
- بزرگسازي زيستي
- جذب، پخش و تجمع آفت كشها در گياهان
- خطرات و زيان هاي حشره كشها براي انسان و طبيعت
- آزمايش سميت و ارزيابي خطرات
فصل چهارم: عناصر و تركيبات شيميائي آلودهكننده محيط
- فسفر
- فرم آلدهيد
- حلالها
- بنزن
- فنل
- متانول
- تركيبات نيتروژن
- سولفيد هيدروژن
- آلودگيهاي احتمالي زيست محيطي و محيط خانه
- ديوكسينها
- اثرات سم ديو كسين در انسان
- اثرات ديوكسين در آبزيان و حيوانات آزمايشگاهي
- مسموميت ناشي از لباس و رنگ آن در انسان
- رنگهاي مصنوعي موي سر و سرطان
فصل پنجم: فلزات سمي و آثار آنها بر روي موجودات محيط زنده (گیاهان، جانوران آبزی و خشکیزی)
- فلزات سنگین
- منابع كلي انتشار
- سرب
- نیکل
- کادیوم
- روی
- سلنیم
- نقره
- ارسنیک
- کرم
- جیوه
فصل ششم: سلاحهای شیمیایی
- تاریخچه سلاحهای شیمیایی
- گاز خردل
- آرسينها
- گازهاي جنگي اعصاب
- سلاحهاي هستهاي – عناصر راديواكتيو
- نيمه عمر ايزوتوپهاي اورانيوم
- رادون
فصل هفتم: سموم طبیعی
- سموم غذايي
- سموم طبيعي قارچي
- آفلاتوكسينها
- قارچهاي سمي
- جلبكهاي سمي
- گياهان سمي
- شوكران
- بيد انجيل يا كرچك
- هندوانه ابوجهل
- تاجالملوك
- گل انگشتانه
- گل نرگس
- سرخدار
- بادام تلخ
- تاجريزي
- فرفيون
- نيكوتين
- چريش
- خشخاش
- شاهدانه
- زعفران پاييزي
- ديفن باخيا
- تاتوره
- خرزهره
- علفهاي هرز انگلي
فصل هشتم: سموم طبيعي جانوري
- مارهاي زهري
- ويژگيهاي ريختي مارهاي سمي ايران
- علائم و نشانههاي مار گزيدگي
- گزش حشرات و ساير بندپايان
- گزش عنكبوت
- گزش كژدم