در ادامه مباحث آموزش پرسپکتیو که در بخش های قبلی در مورد پرسپکتیو یک نقطه ای و دو نقطه ای و دایره ای صحبت شده بود، در این مطلب به نحوه رسم سایه در پرسپکتیو پرداخته می شود. در این آموزش فقط نحوه رسم سایه ای آموزش داده می شود که پرتو های نور دقیقا موازی با پرده تصویر می باشند، به عبارت دیگر منبع نور مانند شکل زیر کاملاً در طرف راست یا کاملاً در طرف چپ قرار دارد. یعنی کلیه سایه های ایجاد شده موازی با خط زمین هستند.
آموزش رسم سایه در پرسپکتیو
برای سایه زدن از یک نقطه شروع می کنیم. نقطه ای که بر روی زمین قرار دارد سایه اش دقیقا زیر خودش قرار دارد مانند نقطه B در شکل زیر. ما قصد داریم ابتدا سایه میله AB را بکشیم چون نقطه A و B در یک راستا هستند، پس سایه آنها هم در یک راستا قرار داد و چون منبع نور دقیقا موازی با پرده تصویر می باشد، سایه های ایجاد شده نیز باید موازی با پرده تصویر و خط افق باشند. پس از نقطه B موازی با پرده تصویر و خط افق یک خط چین رسم می نماییم که نشان می دهد سایه نقطه A در یک جایی روی همین خط چین قرار دارد.
یکی دیگر از عوامل موثر در بدست آوردن مکان سایه نقطه A، زاویه تابش است. یعنی نور منبع با چه زاویه ای بر زمین می تابد. در شکل زیر ما زاویه را 45 درجه فرض نموده ایم. توجه داشته باشید هر چه زاویه تابش کمتر باشد یعنی منبع نور عمودتر بر زمین و شی بوده و درنتیجه سایه میله ما کوچکتر می شود و به عبارتی سایه نقطه A به نقطه B نزدیکتر می شود وبالعکس.
در این مرحله یک پرتو نور (پرتوی که از سر میله عبور کرده و مرز سایه و نور را نشکیل می دهد) با زاویه 45 درجه رسم نموده و آن را امتداد می دهیم تا جایی که پاره خط نقطه چین شده را قطع نماید. هر کجا قطع کرد آن نقطه سایه نقطه A می شود. مانند شکل زیر:
حال بین نقطه بدست آمده و سایه نقطه B کاملا در سایه قرار دارند و به عبارت دیگر فاصله بین این دو نقطه می شود سایه میله AB و باید آن را مانند شکل سایه بزنیم.
توجه داشته باشد که کل فضای موجود پشت میله تا آخرین پرتو در سایه قرار دارد مانند شکل زیر:
هم اکنون ما یاد گرفتیم که چگونه یک میله را سایه بزنیم …. حال می خواهیم طبق شکل زیر صفحه ABCD رو سایه ا را ترسیم کنیم.
آنچه معلوم است اینست که این صفحه از دو میله تشکیل شده که ما کافیست سایه این دو میله را طبق روش بالا بدست بیاوریم. سپس فضای بین آن دو را سایه بزنیم طبق مراحل زیر که به صورت تصویری بیان شده:
همانطور که مشاهده می نمایید، محدوده سایه سطح مورد نظر بدست آمد. هم اکنون قصد داریم سایه شکل زیر را که به صورت حجمی است، ترسیم نماییم.
برای این منظور ابتدا باید شکل مورد نظر را به سطح ها تفکیک نموده و سطح های آن را به میله های تشکیل دهنده تفکیک نماییم. البته باید توجه کرد طبق جهت منبع نور، ما با سطح هایی سر وکار داریم که در سایه قرار می گیرند. مانند شکل زیر:
همانطور که در شکل بالا مشخص شده است، سه سطح که با رنگ های مختلف تفکیک شده اند در معرض نور نبوده و تشکیل سایه می دهند و ما باید سایه هر کدام از آنها را طبق روش گفته شده بزنیم که ابتدا سطح نارنجی رو انتخاب می نماییم که خود سطح نارنجی از دو میله تشکیل شده است:
حال شروع به زدن سایه سطح نارنجی شکل می نماییم (طبق روش گفته شده در بالا). مراحل به صورت تصویری بیان شده است.
در مرحله بعد سایه سطوح دیگر یعنی آبی و سبز را نیز ترسیم می نماییم. طبق مراحل زیر:
نکته: سایه سطح آّبی رنگ در پشت شکل قرار می گیرد و فقط قسمتی از آن قابل رویت است. مانند شکل:
و در ادامه برای سطح سبز رنگ ما سایه دو میله این سطح را بدست آورده ایم (یکی مشترک با سطح نارنجی و دیگری مشترک با سطح آبی) پس نیازی به انجام مراحل بالا نیست و طبق شکل زیر کافیست سایه نقاط F و G را داشته باشم که قبلا بدست آورده ایم.
و در نهایت از لحاظ بصری و از دید ما شکل نهایی
توجه داشته باشید که در ایزو متریک و دی متریک امتداد سایه های لبه های افقی شکل موازی با محور X و Y هستند ولی در یک نقطه ای و دو نقطه ای به سمت نقطه گریز می روند، دقیقا همانند پاره خط های شکل و خطوط فرضی که برای رسم ارتفاع می کشیم.
منبع : نواندیشان