از شهر قرون وسطایی به شهر دوره رنسانس

۱- مرکانتالیسم و تراکم

در دوره‌ی قرون وسطای متاخر تعداد شهرها افزایش یافت. اما از نظر جمعیت شهرها همچنان کوچک بودند. عمده‌ی شهرها فقط چند صد نفر جمعیت داشتند و شهرهای بزرگتر بندرت جمعیتی بیش از پنجاه هزار نفر را در خود جای می دادند. اندازه‌ی شهر به خاطر وجود استحکامات (حصار و باروی شهر) محدود می ماند، تأمین آب و بهداشت عمومی نیز از موانع دیگر بزرگ شدن شهرها بود. طول شهرها معمولاً از ۵/۱ کیلومتر بیشتر نبود. آب آشامیدنی فقط در چشمه اصلی شهر یافت می شد. سیستم دفع فاضلاب موجود نبود و فاضلاب در کوچه ها جاری می شد.ارتباط میان شهرها بسیار کند بود، حمل و نقل بسیار خسته کننده و دشوار بود و در عین حال نیاز به مساعدت به هنگام سختی به شدت به چشم می خورد. به همین جهت شهرها را به نحوی می ساختند که فاصله میان آن ها بیش از یک روز پیاده روی نباشد.
تا وقتی جمعیت کم بود، این کمبودها مشکلی محسوب نمی شد. اما اندک اندک افزایش تجارت بر تجمع مردم در شهرهای واقع شده در چهار راه های اصلی افزود. طی قرن پانزدهم جمعیت فلورانس از ۴۵۰۰۰ نفر به ۰۰۰/۹۰ نفر رسید. پاریس از یک شهر ۰۰۰/۱۰۰ نفری به شهری با ۰۰۰/۲۴۰ نفر جمعیت تبدیل شد و جمعیت ونیز به ۰۰۰/۲۰۰ نفر رسید. تجار موفق در شهرهای مختلف صاحب علاقه شدند و بازار صرافی و قرص دادن پول به گسترش تجارت کمک کرد. مبادله بازرگانی میان شهرها و کشورها گسترش یافت.اندک اندک از خطر تهاجمات نظامی کاسته شد و امنیت مسافران افزایش یافت.
هر چه اقتصاد مرکانتالیستی (بازرگانی خرد) وسعت می گرفت از اقتدار لردهای فئودال کاسته می شد. کم کم مالکیت اراضی به گروه تازه ای از اشراف یعنی همان بازرگانان ثروتمند منتقل می شد. کلیسا ثروت بسیار اندوخته بود و املاک فراوان داشت بنابراین اشرافیت و کلیسا دو طبقه ممتاز را تشکیل می دادند. گیلدها رو به زوال می رفتند و سرفداری قرون وسطایی کم کم از میان رفت و تأسیساتی مثل آسیاب ها و کوره های ذوب فلز و کارگاه های صنعتی نیز مثل زمین در اختیار طبقات برگزیده قرار گرفتند. اقتصاد فئودالی ریشه در زمین داشت. اما اقتصاد جدیدی که سر بر می آورد مبتنی بر پول بود.

ادامه مطلب